Japonya, BM Genel Kurulu’nda Filistin’i tanımaktan kaçınma eğiliminde

22 Eylül’de yapılacak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu oturumunda Filistin’in devlet olarak tanınması yönünde adımlar atılacağı konuşulurken, Japonya’nın bu girişime katılmayabileceği öne sürüldü.

ABD ile ilişkiler gerekçesi

Japon hükümetine yakın kaynaklara göre Tokyo, Washington ile olan stratejik ilişkileri gözeterek ve İsrail’den gelebilecek sert tepkileri önlemek amacıyla şu aşamada Filistin’i resmi olarak tanımama yönünde karar alma eğiliminde. Bu nedenle Japonya Başbakanı’nın Genel Kurul’daki ilgili oturuma katılmaması ihtimali gündeme geldi.

Washington’dan çekinceler

Japon medyasında çıkan haberlere göre ABD yönetimi, Tokyo’yu Filistin’i devlet olarak tanımaması konusunda uyarmış. Washington’un, böyle bir kararın ikili ilişkiler üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği ve bölgedeki gerilimi tırmandırabileceği mesajını ilettiği belirtiliyor.

İç politikada artan baskılar

Japonya içinde de hükümete yönelik çağrılar yükseliyor. Gazze’deki insani tabloya dikkat çeken 206 milletvekili, hükümete Filistin’i tanıma çağrısı yapan bir mektup sunmuştu. Dışişleri Bakanlığı ise tanıma konusunda “zamanlama ve yöntemlerin değerlendirilmesi gerektiği” yönünde kapsamlı bir inceleme yürüttüklerini açıklamış durumda.

Uluslararası duruş: kim tanıyor, kim tanımıyor?

• Halen bazı gelişmiş Batılı ülkeler Filistin’i resmen tanımıyor; buna ABD, Kanada, Avustralya ve bazı Avrupa ülkeleri dahil.
• Ancak bu ülkelerin çoğu Filistin yönetimiyle diplomatik temasları sürdürüyor ve iki devletli çözümü desteklediklerini bildiriyor.

Tanımayı planlayan ülkeler

• 2025 Eylül itibarıyla Fransa, İngiltere, Kanada ve Avustralya gibi ülkelerin BM Genel Kurulu’nda Filistin’i devlet olarak tanımaya yönelik adımlar atması bekleniyor.

Dünya genelinde tanıma durumu

Birleşmiş Milletler üyesi 193 ülkeden yaklaşık 140’ı Filistin’i devlet statüsüyle tanıyor. Bu tanımayı gerçekleştiren ülkeler Asya, Afrika, Latin Amerika, Doğu Avrupa ve Orta Doğu’dan geniş bir coğrafyaya yayılıyor.

Bölgesel örnekler

• Asya: Çin, Hindistan, Endonezya gibi ülkeler Filistin’i tanıyor.
• Afrika: Birçok Afrika ülkesi resmi tanıma sağlamış durumda.
• Latin Amerika ve Doğu Avrupa: Bir dizi ülke Filistin’i devlet olarak kabul etmiş durumda.
• Ortadoğu: Bölge ülkelerinin çoğu tanıma yönünde konum alıyor.

Uluslararası hukuki statü

2012’den bu yana Birleşmiş Milletler nezdinde Filistin, “üye olmayan gözlemci devlet” statüsünde bulunuyor. Bazı uluslararası kuruluşlarda ise Filistin daha geniş katılım haklarına sahip.