Yargıtay’dan emsal karar: Görevde hayatını kaybeden kamu görevlileri vazife malulü sayılacak

Jandarma uzman onbaşı Kenan Yalçın’ın görev başındayken aniden rahatsızlanarak yaşamını yitirmesi üzerine açılan hukuk mücadelesinde Yargıtay, benzer dosyalar için emsal teşkil edecek bir karar verdi. Yerel mahkemelerin reddettiği talepler Yargıtay tarafından bozuldu.

Olay ve ilk başvuru süreci

Davaya göre, görev yaptığı birimde rahatsızlanarak revire kaldırılan Kenan Yalçın, tüm müdahalelere rağmen hayatını kaybetti. Adli Tıp Kurumu raporunda ölümün kesin tanısı konulamayan bir hastalığa bağlı olduğu kaydedildi. Aile, merhumun vazife malulü sayılması ve buna bağlı haklardan yararlanmak için Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurdu; kurumun yasal sürede yanıt vermemesi üzerine aile tarafından dava açıldı.

Mahkeme kararları ve temyiz

İlk derece mahkemesi ile istinaf mercii başvuruya olumsuz yanıt verdi. Dosya Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’ne taşındı ve Yargıtay, benzer davalarda uygulanacak ilke niteliğinde bir değerlendirme yaptı. Mahkeme kararının bozulmasına hükmeden Yargıtay, ilgili mevzuat hükümlerine atıfla; sigortalının görevi sırasında gelişen rahatsızlıkların vazife malullüğüne yol açabileceğini, bunun için rahatsızlığın görevin “neden ve etkisiyle” oluştuğunun kanıtlanmasının zorunlu olmadığını vurguladı. Bu gerekçeyle yerel mahkemenin reddine ilişkin kararın hatalı olduğu sonucuna varıldı.

Kararın kapsamı ve etkileri

Yargıtay’ın bu kararı, görevde hayatını kaybeden kamu görevlilerinin vazife malulü (şehit) sayılmasına ilişkin içtihat oluşturdu. Kararın uygulanması durumunda, birinci dereceden yakınların yararlanacağı başlıca haklar şunlardır:

• Aile üyelerine Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından aylık bağlanması.
• Merhumun yakınlarından belirli sayıda kişinin kamu kurumlarında istihdam edilmesi hakkı.
• Birinci derece yakınlara ücretsiz serbest dolaşım kartı sağlanması.
• Merhumun ardından gelen ilk kardeşin askerlikten muaf tutulması.
• Yakınlara ÖTV muafiyetiyle araç alabilme hakkı.
• TOKİ aracılığıyla sabit taksitli ve uzun vadeli (20 yıl) konut alma imkanı.
• Elektrik ve su faturalarında indirim uygulanması.

Yargıtay’ın kararı, asker ve emniyet mensubu başta olmak üzere görevi başında hayatını kaybeden kamu görevlilerinin haklarının değerlendirilmesinde emsal teşkil edecek nitelikte değerlendiriliyor.