0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Vergi Tahsilatında Ücretliler Ağırlığı: İlk 9 Ayda Gelir Vergisi Hedefinin Yaklaşık %92’si Toplandı

2025 yılı merkezi yönetim bütçesi verileri, yılın ilk dokuz ayında gelir ve kurumlar vergisi arasındaki dengesizliği ortaya koyuyor. Gelir vergisi tahsilatı hedefe yakın seyrederken, kurumlar vergisindeki gerçekleşme yarıya yakın kaldı; bu durum vergi yükünün büyük kısmının ücretlilere yüklendiğini gösteriyor.

Gelir Vergisinde İlk 9 Ay: Hedefin Yaklaşık %91,6’sı Gerçekleşti

Yıl için öngörülen 2 trilyon 129 milyar TL gelir vergisi tahsilatının 1 trilyon 947 milyar TL’si ocak-eylül döneminde Hazineye aktarıldı. Bu tutar, yıl sonu hedefine göre yaklaşık %91,57 oranında bir gerçekleşmeye işaret ediyor.

Gelir vergisi tahsilatının büyük bölümü stopaj yoluyla alınıyor; toplam tahsilatın yaklaşık %92’si stopaj mekanizmasıyla sağlanıyor ve bunun da yaklaşık %70’i doğrudan çalışanların maaşlarından kesiliyor. Mevduat faizlerine uygulanan stopaj oranlarındaki artış da tahsilatları yükselten diğer bir etken olarak öne çıkıyor.

Kurumlar Vergisinde Geri Kalmışlık: Hedefin Yarısı

Kurumlar vergisi tarafında tablo zayıf. 1 trilyon 636 milyar TL tutarındaki hedefe kıyasla, yılın ilk dokuz ayında tahsilat hedefinin ancak yaklaşık %52,5’i gerçekleştirilebildi. Gelir ve kurumlar vergileri birlikte değerlendirildiğinde, şirketlerin ödemesi gereken vergi payındaki eksikliğin ücretliler üzerinden telafi edildiği görülüyor.

Çalışanlar, Şirketlerden Daha Fazla Gelir Vergisi Ödedi

Ocak–Eylül döneminde maaşlardan kesilen gelir vergisi tutarı yaklaşık 1 trilyon 250 milyar TL olarak kaydedilirken, tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin ödediği tutar yaklaşık 860 milyar TL düzeyinde kaldı. Bu fark, ekonomik koşullar, kayıt dışılık veya vergi ödememeye ilişkin sorunlar nedeniyle şirketlerin vergi yükünü yeterince üstlenemediğini gösteriyor ve mali yükün çalışanlara kaydığını ortaya koyuyor.

Gelir Vergisi Tahsilat Yapısı

• Beyan yoluyla tahsilat: Yaklaşık %8 — serbest meslek erbabı, kira geliri beyan edenler ve bazı yatırım gelirleri bu kapsama giriyor.
• Stopaj yoluyla tahsilat: Yaklaşık %92 — vergi, ilgili gelir kişiye ulaşmadan kaynakta kesiliyor.

Stopajın İç Dağılımı

• Yaklaşık %70: Ücretlilerin maaşlarından kesilen gelir vergileri.
• Yaklaşık %30: Kar payı, mevduat faizi gibi diğer stopaj kalemleri.

Sonuç olarak bütçe verileri, işçi ücretlerinden yapılan kesintilerin merkezi bütçenin en önemli gelir kaynağı haline geldiğini ve kurumlar vergisindeki düşük gerçekleşmenin vergi adaleti açısından önemli bir sorun teşkil ettiğini işaret ediyor.