0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Beşeri Sermaye Endeksi 2021–2023: Türkiye’de Sağlık, Eğitim ve İller Arası Farklar

Yayımlanan resmi verilere göre ülke genelinde beşeri sermaye endeksi 2021–2023 döneminde dalgalanma gösterdi. 2021’de 0,693 olarak ölçülen endeks, 2022’de yaklaşık %0,5 artışla 0,696’ya yükseldi. Ancak 2023’te bir önceki yıla göre yaklaşık %0,9 azalarak 0,690 seviyesine geriledi.

Alt bileşenlerdeki gelişmeler

Endeksi oluşturan üç alt bileşende 2023’te şu değişimler görüldü:

• Hayatta kalma (5 yaş altı): 0,985 — yıllık yaklaşık %0,3 azalış
• Sağlık: 0,966 — yıllık yaklaşık %0,2 artış
• Eğitim: 0,725 — yıllık yaklaşık %0,8 azalış

Uluslararası karşılaştırma

2020 verilerine göre Avrupa Birliği ortalaması 0,730 olarak kaydedildi. En yüksek endeks değerine sahip ülkeler sırasıyla 0,796 ile Finlandiya, 0,795 ile İsveç ve 0,793 ile İrlanda olurken; en düşük değerlere sahip ülkeler 0,584 ile Romanya, 0,614 ile Bulgaristan ve 0,665 ile Slovakya olarak belirlendi.

İl bazlı sonuçlar: En yüksek ve en düşük değerler

2023’te il düzeyinde en yüksek beşeri sermaye endeksine sahip il 0,781 ile Çanakkale olarak tespit edildi. Çanakkale’yi takip eden iller şunlar:

• Antalya — 0,761
• Erzincan — 0,756
• Eskişehir — 0,755
• Rize — 0,749

En düşük endeks değeri ise 0,599 ile Şırnak’ta kaydedildi. Şırnak’ı sırasıyla Ağrı, Şanlıurfa, Gümüşhane ve Muş izledi.

2021–2023 döneminde en fazla artış ve azalış gösteren iller

İller bazında üç yıllık değişimlere bakıldığında en fazla yükseliş gösteren ilk beş il şu şekilde oldu:

• Çanakkale: +0,026 puan
• Uşak: +0,022 puan
• Siirt: +0,017 puan
• Antalya: +0,017 puan
• Erzincan: +0,017 puan

En fazla düşüş yaşayan iller ise şu şekilde sıralandı:

• Hatay: -0,066 puan
• Adıyaman: -0,059 puan
• Kahramanmaraş: -0,048 puan
• Manisa: -0,024 puan
• Malatya: -0,022 puan

Endeksin anlamı ve kapsamı

Beşeri sermaye endeksi, bugün doğan bir çocuğun yaşadığı ortamın sağlık ve eğitim koşulları göz önünde bulundurularak, 18 yaşına geldiğinde elde etmesi beklenen insan sermayesini ölçmeyi amaçlıyor. Ölçüm; hayatta kalma (5 yaş altı), sağlık ve eğitim olmak üzere üç bileşenden oluşuyor ve 0 ile 1 arasında değer alıyor. Değer 1’e yaklaştıkça, doğan çocuğun gelecekteki üretkenlik potansiyelinin daha yüksek olduğu kabul ediliyor.

Bu veri seti, ülke seviyesinin yanı sıra il bazında da resmi istatistik olarak ilk kez yayımlandı ve yerel farklılıkların izlenmesine olanak sağlıyor.