Trump’tan Rus petrolüne yeni yaptırım adımları: Çin ve Hindistan hedefte

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna savaşında geçen 3,5 yılın ardından, yaptırım stratejisini değiştirerek petrol ticaretini Rusya ve yakın ilişkilerde bulunduğu ülkeler üzerinde jeopolitik bir baskı aracı haline getirmeye çalışıyor.

Rusya-Ukrayna savaşının Şubat 2022’de başlamasından bu yana, ABD, Rusya’ya hemen hemen tüm sektörlerde kapsamlı yaptırımlar uyguladı; ancak Rus ekonomisi bu süreçte büyümesini ve ihracatını devam ettirdi.

Rus ordusunun Ukrayna’daki operasyonları bu yılın başından itibaren hız kazanırken, Trump’a, başkanlık öncesinde Ukrayna savaşını “bir günde” sonlandıracağına dair yaptığı vaatlerden dolayı eleştiriler artmaya başladı.

Müzakerelerde ilerleme sağlanamaması nedeniyle Trump’ın Rusya’ya yönelik tutumunda önemli değişiklikler ortaya çıktı. Bu tutum, sadece Rusya değil, aynı zamanda bu ülkeyle yakın ilişkileri olan BRICS ülkeleri, özellikle Çin ve Hindistan’a uygulanan yaptırım ve tarife kararlarına da yansıdı.

Son olarak, Hindistan’a “Rus petrolü aldığı” gerekçesiyle ek yüzde 25 tarife uygulama kararı alan Trump, Rusya’dan petrol alan diğer ülkelerin de “mercek altına” alındığını ifade etti.

Beyaz Saray, Rusya’nın en büyük enerji ithalatçısı olan Çin’e karşı da uyarılarda bulunurken, Çin yönetimi, olası tarife ve yaptırımlara karşı ülke çıkarlarını koruyacağını ve Rusya’dan alımları sürdüreceğini açıkladı.

Trump, petrol fiyatlarının düşmesi durumunda savaşın duracağını belirtmesine rağmen, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerin zayıf petrol talebine rağmen üretim kısıntısına gitmesi dikkat çekici.

ÇİN’İN RUS PETROLÜ İTHALATI İKİ KATINA ÇIKTI

Rusya-Ukrayna Savaşı öncesinde, Çin’in toplam petrol ithalatında Rus petrolünün payı yüzde 7,7 iken, savaşın ardından bu oran yüzde 13,5’e yükseldi.

Trump, 5 Ağustos’ta Çin’e de Hindistan’a uygulanan ilave yüzde 25 tarifenin benzeri bir tarifenin gündemde olabileceğini belirtti.

Çin’in Rusya’nın ürettiği Ural petrolünü, Brent tipi petrole kıyasla varil başına yaklaşık 5 ila 10 dolar daha düşük fiyattan aldığı tahmin ediliyor. Batılı ülkelerin yaptırımlarının etkisi, özellikle küçük rafineriler için kar marjlarını destekliyor.

ABD, yaptırımlarla Rusya’nın tanker filosu ve sigortacılarını da hedef alıyor. Bu nedenle bazı Çin limanları, yaptırıma tabi tankerlere hizmet vermeyi durdurmuştu.

Analistler, Hindistan’a kıyasla ABD ile daha büyük bir ticaret hacmine sahip olan Çin’in ilave tarifelere karşı daha korunaklı bir durumda olduğunu vurguluyor.

RUSYA’NIN EN BÜYÜK MÜŞTERİSİ HİNDİSTAN

S&P Global Ratings’in yaptığı bir analize göre, bu yılın Ocak-Mayıs döneminde Çin’in Rusya’dan petrol ve doğal gaz ithalatı 32,6 milyar dolar, Hindistan’ın ithalatı ise 23,2 milyar dolar oldu.

Bu dönemde Çin’in Rusya’dan ithalatının yüzde 66’sını, Hindistan’ın ithalatının ise yüzde 88’ini petrol, gaz ve kömür oluşturdu.

Gerçek zamanlı veri analitik şirketi Vortexa’nın verilerine göre, Çin ve Hindistan’ın Rusya’dan ham petrol alımında 2022’den bu yana belirgin bir artış yaşandı.

Çin, 2022’de Rusya’dan günlük 1 milyon varil ham petrol ithalatı yaparken, Hindistan’ın miktarı günlük 741 bin varil olarak hesaplandı. 2023 itibarıyla ise bu rakamlar, Çin için günlük 1,42 milyon varil, Hindistan için ise 1,76 milyon varil seviyesine çıktı.

2024’te de ithalatın benzer seviyelerde devam etmesi bekleniyor; Çin’in Rusya’dan bu yıl günlük ham petrol alımları 923 bin varil, Hindistan’ın ise 1,36 milyon varil civarında. Böylelikle Hindistan, son 2,5 yıldır Rusya’nın en büyük ham petrol alıcısı unvanını sürdürmekte.

“İKİNCİL TARİFELER BELIRSIZLIGINI KORUYOR”

S&P Global Ratings Gelişmekte Olan Piyasalar Kredi Araştırmaları Başkanı Zahabia Gupta, ABD ve Rusya’dan petrol alan ülkeler arasında başlayan yeni gerilim hakkında açıklamalarda bulundu.

ABD’nin Hindistan’a uyguladığı yüzde 50 tarifenin küresel ticarette olası yeni dalgalanmalara yol açabileceğini vurgulayan Gupta, bu kararın, özellikle Rusya ile önemli ekonomik bağları bulunan ülkeleri hedef alan ikincil tarifelerde daha iddialı bir ABD tutumunu işaret edebileceğini ifade etti.

Gupta, ikincil tarifelerin enerji alanındaki büyük ticaret yapan ekonomileri hedef alabileceğine de dikkat çekerek, “Çin, Hindistan ve Türkiye, Rusya’nın en büyük ticaret ortaklarıdır. Orta Asya ekonomileri, GSYH yüzdesi olarak Rusya’dan en fazla ithalatı alan ülkeler arasında. Olası ikincil tarifeler, süre ve kapsam bakımından belirsizliğini koruyor; bu tarifelerin geniş kapsamlı ticaret görüşmelerinde bir kaldıraç olarak kullanılma ihtimali müzakereye açık.” diye belirtti.

Petrol arzında ani kesintilerin ve ülkelerin Rus petrolünden kaçınmasının, petrol fiyatlarındaki dalgalanmayı geçici olarak artırabileceği uyarısında bulunan Gupta, şu değerlendirmeleri yaptı:

“Rusya, haziranda günde yaklaşık 9 milyon varil ya da küresel ham petrol üretiminin yüzde 8,5’ini üretti; en büyük alıcıları ise Çin, Hindistan ve Türkiye oldu. Piyasadaki dalgalanma, Rus ve Rus olmayan ham petrol arasındaki fiyat farkının açılmasıyla birleştiğinde, etkilenen ülkeler için geçici olarak daha yüksek fiyatlara ve ithalat faturalarına neden olabilir. Bununla birlikte, mevcut arz fazlası ve OPEC+ bünyesindeki günlük yedek kapasite, bu etkiyi hafifletme potansiyeline sahip.”

RUS HAM PETROLÜNE ÇİN VE HİNDİSTAN’IN BAĞIMLILIĞI ARTIYOR

Vortexa Amerika bölgesi Piyasa Araştırmaları ve Analitiği Başkanı Samantha Hartke, ikincil tarifelerin uygulanmasının güçlüğüne işaret ederek, Trump yönetiminin daha önce Venezuela’dan ham petrol alımına yönelik benzer tehditler savurduğunu ancak bu durumun bir sonuç vermediğini hatırlattı.

Hartke, Çin’in Venezuela’dan ham petrol alımının haziran ayında günlük 374 bin varile ulaştığını duyurarak, Rus menşeli ürünlere yönelik ikincil tarifelerde de benzer bir durum yaşanabileceğini düşündüğünü paylaştı. Ayrıca, Çin ve Hindistan’ın (Batı ülkeleri tarafından) yaptırım uygulanan Rus ham petrolüne olan güçlü ithalat bağımlılığının devam ettiğini belirtti.

Hartke, Hindistan’ın Rus ham petrolü alımına devam etmesini beklediklerini ifade ederek, şunları ekledi:

“Temmuz ayında Hindistan’a gelen Rus ham petrolü miktarı bir önceki aya göre daha azdı; bu durumun, Hindistan’daki rafineri bakım çalışmaları ve diplomatik müzakereler esnasında Trump’ı yatıştırmaya yönelik bir çaba olduğunu düşünüyoruz. Ayrıca, Hindistan’ın ABD’ye yaptığı ithalata uygulanan yüzde 50’lik gümrük vergisinin enerji ürünlerini kapsamadığını belirtmek gerekir.”