TCMB analizi: Firmaların döviz biriktirme eğilimi zayıflıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) blog sayfasında yayımlanan bir analizde, 2021 Ocak-2025 Mayıs dönemindeki döviz akımına dair gelişmelerin firmaların döviz gelirlerini biriktirme eğiliminde zayıflama olduğunu gösterdiği ifade edildi.

Bazı uzmanlar tarafından hazırlanan bu analizde, firmaların döviz talebinin çeşitli nedenlerle şekillendiği vurgulandı. İthalat ödemeleri, finansal yükümlülükler ve kur dalgalanmalarına karşı korunma isteği gibi faktörlerin, firmaların döviz talebini etkilediği belirtildi. Bu talebi etkileyen unsurların belirlenmesi, finansal istikrar ve para politikası açısından kritik öneme sahip.

Yabancı para (YP) mevduatları, döviz talebine dair önemli göstergelerden biri olarak değerlendiriliyor. 2023 yılı Haziran ayında YP mevduat oranı yüzde 60,7 iken, bu oranın 2025 yılı Haziran ayında yüzde 35’e düşeceği öngörülüyor. Bu da firmaların döviz biriktirme eğiliminde bir azalma olduğunu ortaya koyuyor.

Reel sektörün döviz talebi, akım verileri ile daha belirgin bir şekilde gözlemleniyor. Analizde, firmaların spot ve vadeli piyasalardaki döviz işlemleri, dış ticaret kaynaklı net döviz gelirleri ve YP cinsi kredi kullanımı gibi unsurların göz önünde bulundurulması gerektiği ifade edildi.

Döviz akımının pozitif olması, bir firmanın döviz biriktirdiğini gösterirken, negatif olması mevcut döviz stokunun azaldığını belirtmektedir. 2021 Ocak-2025 Mayıs döneminde döviz akımındaki gelişmeler incelendiğinde, firmaların döviz gelirlerini biriktirme isteğindeki zayıflama dikkat çekiyor.

Döviz akımındaki zayıflamanın, net ihracatçı firmalar kaynaklı olduğu analizde ortaya kondu. İhracatın artmasına rağmen döviz akımının azalmasının, net ihracatçı firmaların döviz satışlarını artırdığına işaret ettiği vurgulandı. Net ithalatçı firmaların döviz akımının ise aynı dönemde negatif kalması dikkat çekici bir nokta.

Reel sektör, son bir yılda döviz talebini azaltırken, net döviz alıcıları konumuna geldi. Mart ayından sonraki dönemde kur oynaklığına rağmen firmaların nette döviz satıcısı olmaya devam ettiği belirlendi. Net ithalatçı firmaların döviz alımlarındaki artışlar, ortalama yüzde 57 civarında seyreden paylarının parasal sıkılaşma ile birlikte yüzde 65 seviyesine yükselmesiyle birlikte gözlemlendi.

Sonuç olarak, parasal sıkılaşma döneminde firmaların döviz talebinde önemli değişiklikler meydana geldiği ve net ihracatçı firmaların döviz arzına katkısının sürdüğü vurgulandı. Bu durum, reel sektörün döviz alımında belirleyici faktörlerin ithalat kaynaklı ihtiyaçlar olduğunu gösteriyor.