Tanzimat’tan günümüze Türkiye’nin isim yolculuğu… ‘Nilgün’ 50’den önce hiç yoktu

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde yapılan bir araştırmada, Tanzimat Dönemi’nden itibaren modernleşme sürecinin etkisiyle Türk insanının çocuklarına koyduğu isimlerdeki değişimler incelendi. Çalışmanın sonuçları, “Türkiye’de Özel İsimlerin Tarihi” adlı bir kitapta yayımlandı. Araştırmaya göre, birçok geleneksel isim gibi görünen isimler aslında modern bir geçmişe sahip; örneğin ‘Nilgün’ ismi, Refik Halit Karay’ın bir romanıyla 1950 yılından sonra ortaya çıkmıştır.

‘Funda’ isminin de Kerime Nadir’in bir romanından kaynaklandığı belirtiliyor. Aslında bir erkek ismi olan ‘Funda’, zamanla kız ismi olarak kullanılmaya başlanmıştır.

O dönemdeki romanların etkisi günümüz televizyon dizileriyle kıyaslanabiliyor. Son yıllarda, diziler yeni isim akımlarını etkiliyor, tarihi yapımlar ise bazı eski isimlerin yeniden popüler olmasına yol açıyor.

‘Şaban’ adı da benzer bir talihsizlik yaşamıştır. Hababam Sınıfı filmindeki ‘İnek Şaban’ karakterinin ardından bu isim, 1970’lerden sonra oldukça azalmıştır.

Türkiye’de birçok ismin bölgesel kökenli olduğu ifade ediliyor. Örneğin, Diyarbakır ve Mardin’de ‘Şehmus’, Adıyaman’da ‘Abuzer’, Kahramanmaraş’ta ‘Ökkeş’ isimleri yaygındır. Bazı isimler ulusal düzeyde tanınmazken, yerel olarak kalmaya devam etmektedir.

Cumhuriyet sonrası dönem, isimlerin değişiminde önemli bir rol oynamaktadır. Bu dönemde, Mete, Atilla, Alparslan, Yavuz gibi tarihi Türk isimleri ve ‘er’ ile başlayan isimler sıklıkla tercih edilmeye başlanmıştır. Ayrıca tanınmış kişilerin isimleri de yaygın olarak benimsenmiştir.

Bazı isimler ise kötü şöhretleri nedeniyle kullanılmamaktadır. Örneğin, ‘Adolf’ ismi, Hitler ile özdeşleştiği için artık yaygın bir şekilde tercih edilmemektedir. 20. yüzyılın başlarında yaygın olan ‘Donald’ ismi de benzer bir kader paylaşmış, Donald Trump gibi istisnalar dışında, günümüzde pek tercih edilmemektedir.