Özdağ: Güncel restorasyon politikaları tarihî mirasa zarar veriyor

TBMM Genel Kurulu’nda konuşan Yeni Yol Grubu Grup Başkanvekili Selçuk Özdağ, iktidarın kültür, tarih ve sanat alanındaki restorasyon uygulamalarını eleştirdi. Özdağ, yapılan müdahalelerin tarihi eserlerin özgünlüğünü yok ettiğini savundu.

Restorasyonlara “yıkım” tepkisi

Özdağ, iktidarın kültür ve sanatta tutunamamasını ele alırken, başarısızlığın “yıkıcı olunmamasından” kaynaklandığı gibi sert bir benzetme yaptı. Son yıllarda gerçekleştirilen restorasyonların, özellikle tarihî camilerde, orijinal bezeme ve dokuyu yok ettiğini ifade ederek bu uygulamaları “kültür ve sanat cinayeti” olarak nitelendirdi.

Selimiye Camii ve külliyesindeki planlanan müdahalelere dikkat çeken Özdağ, Mimar Sinan’ın “ustalık eserim” dediği yapıda ana kubbedeki kalem işi süslemelerin kazınması iddialarının, mirasa yaklaşımın nasıl biçimlendiğine dair çarpıcı bir örnek olduğunu belirtti.

Özgünlüğe dönüş gerekçesine itiraz

“16. yüzyıl özgünlüğüne dönüş” gerekçesinin bilimsel ve sanatsal temellerinin zayıf olduğunu vurgulayan Özdağ, koruma biliminin esasının mevcut durumu en az müdahaleyle gelecek nesillere aktarmak olduğunu söyledi. Tarihi eserleri yeniden üretme yerine, taşıdıkları izlerle korumanın esas alınması gerektiğini vurguladı.

İzmit Orhan Camii örneğini de gündeme getiren Özdağ, yapılan bazı restorasyonların akıl dışı olduğunu belirterek uygulamalara tepki gösterdi.

Heyet içi söylemler tartışma yarattı

Selimiye Camii tartışmaları sırasında Heyet Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Saadettin Ökten’in bazı unsurların kaldırılması gerektiğine ilişkin sözlerine yanıt veren Özdağ, Osmanlı padişahları, mimarları ve sanatkârlarının bilgi ve tercihlerinin gözardı edilmemesi gerektiğini belirtti ve dönem eserlerini küçümsemenin doğru olmadığını savundu.

Araştırma komisyonu çağrısı

Manisa’daki Hafsa Sultan Türbesi restorasyon sürecine dair örnekler paylaşan Özdağ, restorasyonların aslına uygun yapılması gerektiğini ifade etti. Abdülmecit döneminde yapılan müdahalelerin eleştirilmesinin tarih bilgisizliği anlamına geldiğini söyleyerek, yapıların en son hâlinin korunmasını istedi.

Özdağ son olarak, son 100 yılda yapılmış eserlerin, özellikle 100 yaşındaki yapıların son beş yıldaki restorasyon süreçlerinin incelenmesi için TBMM’de bir araştırma komisyonu kurulması çağrısında bulundu ve böylece tarihî mirasın nasıl tahrip edildiğinin ortaya konulabileceğini belirtti.