Ankara YHT Garı’ndaki yolcu garantileri devlete ağır maliyet getiriyor

Ekim 2016’da hizmete giren Ankara Yüksek Hızlı Tren (YHT) Garı için sağlanan yolcu garantilerindeki artış, devleti önemli düzeyde ek ödeme yapmak zorunda bırakıyor. Son dönemde garanti edilen yolcu sayısının yükseltilmesi sonrası gerçekleşen yolcu sayısı ile garanti arasındaki fark dikkati çekiyor.

Garanti artışı ve gerçekleşen yolcu sayısı

Geçtiğimiz yıl işletmeci firmaya verilen yolcu garantisi 8 milyondan 10 milyona çıkarıldı. Ancak bu dönemde fiilen garı kullanan yolcu sayısı 2 milyon 988 bin civarında kaldı. Bu durum garanti ile gerçekleşen arasındaki sapmanın yüzde 70,2 düzeyine ulaşmasına yol açtı.

Devlete yansıyan maliyet

Yapılan hesaplamalara göre Ekim 2024–Ekim 2025 dönemini kapsayan bir yıllık süreç için işletmeciye garanti kapsamında ödenecek tutar 15 milyon dolar + KDV olarak bildirildi; güncel kurla yaklaşık 630 milyon TL + KDV seviyesinde olması bekleniyor. Bu tür yap-işlet-devret modelleri, garanti farkları nedeniyle kamu bütçesine düzenli ve yüksek ödemeler yükleyebiliyor.

İşletmecinin ek gelir kaynakları

İşletmeci firma yalnızca yolcu garantilerinden gelir elde etmiyor. 20 yıl 6 aylık işletme süresi boyunca firma, 50.644 metrekarelik ticari alan içinde yer alan 170 mağazalı AVM, 268 yataklı otel ve 1.200 araçlık otoparktan da gelir sağlayacak.

Geçmiş dönemde ödenen tutarlar

2016–2025 yıllarını kapsayan dokuz yıllık dönemde garanti edilen toplam yolcu sayısı 56 milyon olarak belirlenirken, garı kullanan yolcu sayısı 19 milyon 811 bin oldu. Bu dönemde garanti ve gerçekleşen arasındaki hata payı yüzde 64,5 olarak hesaplandı. Garanti kapsamında ödenen toplam tutar 84 milyon 352 bin dolar + KDV olarak kaydedildi; güncel kura göre bu tutar 3 milyar 542 milyon TL’yi aşıyor.

Sonuç olarak, garanti uygulamalarının maliyeti ve işletmeciye sağlanan ek ticari haklar, uzun vadede kamu kaynakları üzerinde önemli bir yük oluşturuyor.