Artan yaşam maliyetiyle marketlerde taksit ve ertelenmiş ödeme yaygınlaşıyor

Daralan gelirler tüketicileri temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlar hale getirirken, zincir marketlerde veresiye alışverişe benzer uygulamalar gözleniyor. Özellikle çocuklu aileler için küçük tutarlı ürünler bile taksitlendirme veya ödeme erteleme seçenekleriyle satılıyor.

Bazı mağazalarda 200 TL değerindeki oyuncaklar altı taksite bölünerek sunuluyor. Diğer kampanyalar kapsamında ise 329 TL’lik bebek bezi iki ay sonra ödeme seçeneğiyle raflarda yer alıyor. Bu uygulamalar, dar gelirli hanelerin kısa vadeli nakit sıkışıklığını hafifletmeyi amaçlasa da, temel ihtiyaçların erişilebilirliğini doğrudan etkiliyor.

Gelir ile ihtiyaçlar arasındaki makas genişliyor

Yapılan hesaplamalara göre dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması 28.412 TL seviyesine çıktı. Bu tutar, ülkedeki asgari ücretin gerisinde kalarak yaşam maliyetinin çalışanlar için ne kadar ağır olduğunu gösteriyor; asgari ücretle karşılaştırıldığında aradaki fark yaklaşık 6.308 TL olarak kaydedildi. Gıda ve diğer temel ihtiyaçlar için gerekli toplam gelir ise 92.547 TL civarında hesaplanıyor.

Mutfak enflasyonu aylık bazda yaklaşık %1,58 olarak hesaplanırken, yıllık ortalama mutfak enflasyonu %40,22 düzeyinde seyrediyor. Bu yükseliş, tüketicilerin alışveriş ve bütçe tercihlerinde taksit ve erteleme gibi çözümlere yönelmesine yol açıyor.

Çocuk yoksulluğu belirginleşiyor

Gelir eşitsizliğinin derinleşmesi çocukların yaşam standartlarına da yansıyor. Maddi yetersizlik nedeniyle çocuklara yeni giysi alınamayan hanelerin oranı %9,2 seviyesinde. Benzer şekilde, çocukların her gün taze meyve veya sebze tüketememesi sorunu da yaklaşık %10 oranında görülüyor. Yaklaşık her dört hane halkından birinde ise çocuklar günlük olarak et veya tavuk gibi protein kaynaklarına erişemiyor.

Bu tablo, birçok ailenin temel gıda ve temizlik ürünleri için bile taksitli alışı seçeneklerine başvurduğunu; borçlanma ve ertelemenin günlük yaşamın parçası haline geldiğini ortaya koyuyor.

Sonuç olarak, artan fiyatlar ve daralan alım gücü tüketici davranışlarını değiştiriyor; zincir marketlerde görülen taksit ve ödeme erteleme uygulamaları kısa vadeli çözüm sağlasa da, uzun vadede hane bütçeleri üzerinde baskı yaratmaya devam ediyor.