Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) 2026’da Yürürlüğe Giriyor: Çalışanlara, İşverenlere ve Ekonomiye Etkileri

Resmî düzenlemeye göre Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), 1 Nisan – 30 Haziran 2026 döneminde yürürlüğe girecek. Sistem, milyonlarca çalışanı otomatik olarak kapsayacak ve uzun vadeli bir tasarruf havuzu oluşturmayı hedefliyor.

Uygulama Takvimi ve Kapsam

TES, SSK’lı (4A) özel sektör çalışanları ile bazı kamu personelini (4C kapsamındaki memurlar) kapsayacak. Bu kapsam, Türkiye’deki aktif çalışan nüfusunun büyük bir bölümünü otomatik katılımla sisteme dahil ediyor.

Katkı Oranları: Çalışan ve İşveren Payı

Sistemde çalışanlardan yüzde 3, işverenlerden de yüzde 3 katkı alınacak; böylece brüt ücretin toplam yüzde 6’sı TES fonuna aktarılacak.

• Örnek: 2025 brüt asgari ücret 26.005,50 TL ise, çalışan payı yaklaşık 780 TL ve işveren payı yaklaşık 780 TL olmak üzere toplam yaklaşık 1.560 TL aylık katkı oluşur.
• Ortalama brüt kazanç 35.000 TL kabul edildiğinde, çalışan payı yaklaşık 1.050 TL, işveren payı yaklaşık 1.050 TL; toplam aylık katkı yaklaşık 2.100 TL olur.

Asgari ücret ve ortalama gelirler zaman içinde arttıkça, katkı tutarları da yükselme eğiliminde olacaktır.

Fon Büyüklüğü ve Uzun Vadeli Tahminler

Mevcut varsayımlarla TES’in kısa ve uzun vadede oluşturacağı fon büyüklüğü şöyle öngörülüyor:

• Aylık fon girişi: yaklaşık 42,8 milyar TL
• Yıllık fon hacmi: yaklaşık 513 milyar TL
• 10 yılda birikim: yaklaşık 5,1 trilyon TL
• 20 yılda birikim: yaklaşık 10,2 trilyon TL

Bugünkü döviz kuru üzerinden kabaca hesaplandığında, 10 yıllık birikim yaklaşık 122 milyar dolar, 20 yıllık birikim ise yaklaşık 244 milyar dolar düzeyine karşılık gelebilir. Bu büyüklük, Türkiye için önemli bir uzun vadeli tasarruf kaynağı oluşturacaktır.

Fon Yönetimi ve Yatırım Stratejileri

TES, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan bağımsız bir yapı olarak planlanıyor. Fonların lisanslı portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilmesi, katılımcıların birikimlerini bireysel hesaplarında takip etmesi öngörülüyor. Yatırım araçları arasında tahviller, hisse senetleri, altyapı projeleri ve uzun vadeli finansman araçları yer alabilir.

Ödemeler, Erişim Koşulları ve Vade Kuralları

Sistemin temel amacı uzun vadeli birikim sağlamak. Katılımcıların TES’ten faydalanabilmesi için genellikle en az 10 yıl sistemde kalma şartı aranmaktadır. Emeklilik yaşı koşulları sigorta giriş tarihine göre farklılık gösterebilir; örneğin belirli gruplarda kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş gibi eşiklerden söz edilmektedir.

Doğum, evlilik, askerlik ya da sağlık gibi özel durumlarda erken çekim hakkı ile ilgili ayrıntılar henüz netleşmemiştir ve uygulamaya geçilirken düzenlemelerle belirlenecektir.

Sistemin Beklenen Etkileri ve Riskleri

TES, kamuoyunda “ikinci emeklilik” olarak anılsa da amacı mevcut emekli maaşlarının yerini almak değil, emeklilik döneminde ek gelir sağlamak ve ülke tasarruf oranlarını artırmaktır. Örnek hesaplarla, bugünkü koşullarda 20.000 TL civarında emekli maaşı alan bir kişi için TES’ten ek getirinin birkaç bin TL düzeyinde olması beklenebilir.

Avantajlar:

• Uzun vadeli tasarrufların artması ve sermaye piyasalarının derinleşmesi
• Bireylere ek emeklilik geliri sağlama potansiyeli

Risk ve dikkat gerektiren noktalar:

• Fon yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirlik gerekliliği
• Katılımcı güveninin sağlanması
• İşverenler, özellikle küçük işletmeler için ek maliyet yüküyle karşılaşabilir

Sonuç

TES, 2026 yılı Nisan-Haziran döneminde yürürlüğe girerek Türkiye’nin sosyal güvenlik sisteminde yeni bir aşama başlatacak. Kısa vadede çalışanların maaşlarında ek kesinti anlamına gelse de, uzun vadede ülkedeki tasarruf kapasitesini artırma ve bireylerin emeklilik dönemlerinde ek gelir sağlama hedefiyle değerlendiriliyor. Başarısı ise uygulama detayları, fon yönetimi kalitesi ve kamuoyunun güvenine bağlı olacak.