Ulaşım Noktalarına ve Kamusal Alanlara Yaygınlaşan Otomatlar Tartışma Yarattı

Ekonomideki daralma ve yükselen yaşam maliyeti, gelir dağılımında derin etkiler bırakıyor. Özellikle büyükşehirlerde temel harcamalar zorlaşırken, düşük sermaye ile kurulabilen otomatlar son dönemde hızla çoğalıyor. Türkiye genelinde otomat sayısının 43 bini aştığı belirtiliyor.

Sıcak yemek ve atıştırmalık otomatlarının yükselişi

İstanbul ve Ankara gibi büyük kentlerde yalnızca içecek ve paket gıda değil, tosttan çorbaya, dondurmadan sıcak yemeklere kadar çeşitler sunan otomatlar görülüyor. Bazı otomatlarda sebzeli ezogelin, sebzeli mercimek, kremalı tavuk ve domates gibi çorbalar 60 TL civarında satılıyor. Farklı iç malzemelerle hazırlanan tostlar ise yaklaşık 65–78 TL arasında fiyatlanıyor. Bu ücretler bazı vatandaşlara pahalı gelirken, diğerleri bu makinelerin özellikle öğrenciler ve acil durumda olanlar için yararlı olabileceğini savunuyor.

Parfüm otomatı ve tepkiler

Yenikapı metro istasyonunda görülen ve bir sıktığında 10 TL ücret alan parfüm otomatı da dikkat çekti. İçinde tanınmış markaların ürünleri yer alan bu uygulama sosyal medyada tartışma konusu oldu; bazı kullanıcılar yeniliği olumlu karşılarken, bazıları bu tür çözümleri utanç verici bulduğunu belirtti.

Belediyelerin uygun fiyatlı beslenme girişimleri

Artan yaşam maliyeti sağlıklı beslenmeyi zorlaştırınca belediyeler farklı uygulamalara yöneldi. 2022’de Çapa’da başlatılan ve zamanla İstanbul genelinde yayılan Kent Lokantaları, dört çeşit yemeği sabit ve düşük bir ücretle sunan uygulamalardan biri. Ankara’da zaman zaman düşük ücretli çorba otomatları ve ücretsiz dağıtımlar yapılıyor. Uşak Belediyesi ise Uşak Üniversitesi kampüsünde ‘İyi Dersler Çorbası’ adıyla tarhana çorbası çeşmesi kurdu; uygulama sabah 08:00’de başlayıp hafta içi 16:00’ya kadar devam ediyor.

Restoran ve paket servislerde çorba fiyatları cep yakıyor

Özellikle son yıllarda restoran ve paket servis fiyatlarında görülen yüksek artışlar, çorba gibi geleneksel, ekonomik besinleri de pahalandırdı. Bazı platformlarda bir kase mercimek çorbası yaklaşık 300 TL’ye, tavuk suyu çorbası 440 TL’ye, kelle paça çorbası ise 600 TL civarında satışa sunuluyor. Bu fiyatlar, dar gelirli tüketicilerin günlük beslenme tercihlerine doğrudan yansıyor.

Hem özel sektörün sunduğu otomatik çözümler hem de belediyelerin girişimleri, artan mali yük karşısında farklı tepkiler doğuruyor. Uygulamaların yaygınlaşması, fiyat politikaları ve erişilebilirlik konusu kamuoyunda tartışılmaya devam ediyor.