0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İhbar Süreleri ve İhbar Tazminatı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Türkiye’de iş sözleşmelerinin çoğu belirsiz süreli yapılıyor. Belirsiz süreli sözleşmelerin sonlandırılmasında İş Kanunu uyarınca taraflardan biri diğerine önceden bildirimde bulunmak zorunda; bu bildirim süresine ihbar süresi denir.

Taraflardan biri ihbar süresine uymadan sözleşmeyi feshederse, kanuna göre karşı tarafa ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğabilir. Hem işçi hem de işveren, haklı sebeplere dayanmayan fesihlerde ihbar süresine uymadıkları takdirde tazminat ödemekle yükümlü tutulabilir.

İhbar Süresinin Uygulanmadığı Durumlar

• İşçi, sözleşmeyi haklı nedenle feshederse ihbar süresi beklenmez ve işverenden ihbar tazminatı talep edilmez.
• İşveren, işçiyi haklı nedenle işten çıkarırsa ihbar süresi uygulanmaz ve işçiye ihbar tazminatı ödenmez.

Bu nedenle ihbar süresinin söz konusu olup olmadığı, feshi gerektiren nedenin haklılık derecesine göre değerlendirilir.

İş Kanunu (4857) Kapsamındaki İhbar Süreleri

4857 Sayılı İş Kanunu’na göre işçinin çalışma süresine göre uygulanacak ihbar süreleri şunlardır:

• 6 aydan az çalışan: 2 hafta
• 6 ay–1,5 yıl arası çalışan: 4 hafta
• 1,5–3 yıl arası çalışan: 6 hafta
• 3 yıldan fazla çalışan: 8 hafta

İş sözleşmeleri ile bu süreler artırılabilir; ancak kanunda belirlenen asgari sürelerin altına inilemez.

Basın ve Deniz İş Kanununa Tabi Çalışanlar

Basın İş Kanunu uygulamasında gazeteciler için ihbar süreleri çalışma süresine göre farklılık gösterir: 5 yıldan az çalışan gazetecilerde 1 ay, 5 yıldan fazla çalışan gazetecilerde 3 ay ihbar süresi öngörülür. Ayrıca gazetecinin kendi isteğiyle istifa etmesi hâlinde süre genellikle 1 ay olarak uygulanır.

Deniz İş Kanunu kapsamında ise; 6 aydan az çalışmış denizciler işten çıkarılamaz. Diğer ihbar süreleri ise genel İş Kanunu düzenlemeleri ile paralel şekilde uygulanır.

Borçlar Kanunu Kapsamındaki İş İlişkilerinde İhbar Süreleri

Ev hizmetlileri, küçük tarım işletmeleri çalışanları, esnaf işyerleri gibi bazı iş ilişkileri Türk Borçlar Kanunu hükümlerine tabidir. Bu kapsamda ihbar süreleri şu şekilde belirlenmiştir:

• 1 yıla kadar çalışan: 2 hafta
• 1–5 yıl arası çalışan: 4 hafta
• 5 yıldan fazla çalışan: 6 hafta

Deneme Süresi ve İhbar Yükümlülüğü

İş sözleşmelerinde en fazla 2 aya kadar deneme süresi konulabilir. Deneme süresi içinde işçi veya işveren sözleşmeyi feshederse ihbar süresi uygulanmaz ve tarafların ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmaz.

İşten ayrılma veya işten çıkarma süreçlerinde haklar ve yükümlülükler çalışma süresi, sözleşme türü ve fesih nedenine göre değişir; bu nedenle sözleşme hükümlerinin ve ilgili kanun maddelerinin dikkate alınması önemlidir.