İstanbul’u Besleyen Barajlarda Kritik Düşüş: Doluluk Oranı %29,87’ye Geriledi

İstanbul’un su ihtiyacını karşılayan 10 barajın ortalama doluluk oranı, yağışsız geçen yaz, aşırı sıcaklar ve kuraklık etkisiyle %29,87 seviyelerine geriledi. Trakya bölgesindeki Kırklareli Vize sınırlarında yer alan Istrancalar, Pabuçdere ve Kazandere barajlarındaki azalma dikkat çekiyor; Kazandere barajının doluluk oranı %2,41’e düşerek neredeyse tamamen kurudu. Baraj havzalarında hayvan otlatıldığı gözlemlendi.

Baraj Seviyeleri Neden Düştü?

Uzman değerlendirmelerine göre son yıllarda yağış miktarındaki düşüş ve artan sıcaklıklar barajlardaki su miktarını belirgin şekilde azalttı. Geçtiğimiz on yılda barajlardaki ortalama seviyeler yarıdan fazla geriledi; on yıl öncesine kıyasla aynı dönemdeki doluluk oranlarında ciddi gerileme yaşandı.

Çekilen Su Miktarı Artıyor

Aynı dönemde barajlardan çekilen su miktarı da yükseliyor. Mevcut verilere göre İstanbul’da yıllık bazda barajlardan yaklaşık 620 milyon metreküp daha fazla su çekilirken, 2015’ten bu yana çekilen su miktarında %30 civarında artış görüldü. Buna karşın barajların doluluk oranları yaklaşık %20 azaldı. Bu durum, iklim kaynaklı yağış azalması ile artan su tüketiminin birleşiminin bir sonucu olarak değerlendiriliyor.

Su Yönetiminde Öncelikler

Su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir yönetimi için kapsamlı stratejilere ihtiyaç bulunuyor. Tarımsal sulama toplam su tüketiminin %70–75’ini oluşturuyor; sanayi yaklaşık %13 ve evsel kullanım geri kalan kısmı kapsıyor. Önceliklerin tarımsal sulamadaki verimliliğin artırılması, vahşi sulamadan vazgeçilmesi, damla sulama gibi modern yöntemlerin yaygınlaştırılması ve iklime uygun üretim modellerine geçilmesi olması gerekiyor.

Sanayide kullanılan suyun arıtıldıktan sonra tekrar kullanımı ekonomik ve çevresel açıdan daha sürdürülebilir bir alternatiftir. Endüstriyel tesislerdeki suyun geri kazanılması, deşarj edilmek yerine proseslerde yeniden kullanılması artık bir lüks değil zorunluluk haline gelmiştir. Bireysel düzeyde de suyun tasarruflu kullanımı alışkanlık haline getirilmeli.

Deniz Suyu Arıtması: Son Çare

Deniz suyunun arıtılması teknik olarak mümkün olsa da bu yöntem geniş ölçekli ve kalıcı bir çözüm olarak kabul edilmiyor. Tuzlu suyun içme veya sulama suyu kalitesine getirilmesi için yüksek yatırım ve işletme maliyetleri gerekmekte; bu nedenle deniz suyu arıtma teknolojileri, öncelikli çözüm yerine son çare olarak değerlendirilmeli.

Sanayi Suyu Geri Kazanımı

Sanayide kullanılan suyun arıtılıp geri dönüştürülmesi hem teknik hem ekonomik açıdan uygulanabilir ve sürdürülebilir bir yaklaşımdır. Özellikle sanayi yoğunluğu yüksek bölgelerde suyun yeniden kullanımı ve proses suyu döngülerinin kurulması gecikmeden hayata geçirilmesi gereken adımlar arasında yer alıyor.

İstanbul’u Besleyen 10 Barajın Doluluk Oranları

Ömerli: %21,49
Darlık: %44,09
Elmalı: %51,20
Terkos: %36,04
Alibey: %17,66
Büyükçekmece: %33,70
Sazlıdere: %31,51
Istrancalar: %21,05
Kazandere: %2,41
Pabuçdere: %18,11

Uzun vadede su güvenliğini sağlamak için altyapı yatırımları, tarımsal ve endüstriyel su verimliliği, atık suyun geri kazanımı ve toplum genelinde su tasarrufu bilincinin artırılması acil öncelikler arasında yer alıyor.