15 Ülke, Arap Birliği ve İİT’ten İsrail’in Batı Şeria Hamlesine Sert Kınama
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 15 ülke ile Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı, İsrail Meclisi’nin Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşimlere yönelik kabul girişimlerini güçlü bir dille eleştirdi. Ortak açıklamada, söz konusu yasa tasarılarının uluslararası hukuka aykırı olduğu vurgulandı.
Ortak Açıklamanın İçeriği
Ortak bildiri, İsrail Parlamentosu’nda tartışılan iki tasarının, işgal altındaki Batı Şeria ve söz konusu yerleşimler üzerinde tek taraflı egemenlik iddiası taşıdığını belirtiyor. Katılımcılar, bu girişimlerin Birleşmiş Milletler ve uluslararası hukukun ilgili karar ve ilkelerini ihlal ettiğini ifade etti.
BM Güvenlik Konseyi Kararı ve UAD Görüşü
Açıklamada, 2334 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararının ve Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) istişari görüşünün hatırlatıldığı, tasarıların bu bağlamda açık bir ihlal teşkil ettiği belirtildi. Bildiri, işgal altındaki topraklar üzerinde İsrail’in egemenlik iddiasının kabul edilemez olduğunu yineledi.
UAD’nin İstişari Görüşünün Önemi
UAD tarafından yayımlanan istişari görüşün, İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarındaki yükümlülüklerini teyit ettiği vurgulandı. Divanın görüşü, işgal bölgelerindeki nüfus yapısını değiştirmeyi amaçlayan uygulamaların ve yerleşim faaliyetlerinin hukuka aykırı olduğunu ortaya koydu.
İnsani Yardımlar ve Zorla Yer Değiştirme
Ortak metinde, UAD’nin İsrail’in Gazze’ye ve diğer işgal altındaki bölgelere yönelik kısıtlamalarının insani yardım akışını engellediğine dair uyarısına atıf yapıldı. Divan, açlığın savaş aracı olarak kullanılmasının yasak olduğunu, toplu zorla yer değiştirme ve sınır dışı etmenin de uluslararası hukuka göre yasaklandığını tekrar dile getirdi.
Doğu Kudüs ve UNRWA’ya Yönelik Düzenlemeler
Açıklamada ayrıca UAD’nin Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını ve Doğu Kudüs dahil olmak üzere bu bölgedeki tek taraflı uygulamaların geçersizliğini teyit ettiği hatırlatıldı. Bu çerçevede, UNRWA ve diğer uluslararası yardım faaliyetlerinin engellenmesine yönelik girişimlere karşı duyulan endişe dile getirildi.
Uluslararası Topluma Çağrı
İmzacı taraflar, İsrail’in tek taraflı ve hukuka aykırı politika ve uygulamalarına son verilmesi için uluslararası toplumun hukuki ve ahlaki sorumluluk üstlenmesi gerektiğini belirtti. Ortak bildiri, tırmanışın durdurulması ve hukuka saygının sağlanması için daha fazla adım atılması çağrısında bulundu.
Barış İçin Çözüm Vurgusu
Açıklamada, kalıcı, adil ve kapsamlı bir barışın sağlanmasının yalnızca Filistin halkının 4 Haziran 1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir devlet kurma hakkının desteklenmesiyle mümkün olacağına dikkat çekildi.
Meclis Oylamaları ve Bölgedeki Durum
İsrail Meclisi’nde ön oylamayı geçen ilhak tasarısının yasalaşabilmesi için daha fazla oylamadan geçmesi gerektiği belirtildi. Meclisteki ön oylamada destek ve ret oyları yakın bir dağılım göstermişti. Öte yandan Batı Şeria’da yaşayan milyonlarca Filistinli ile yerleşim birimlerinde yaşayan İsraillilerin durumu, bölgedeki gerilimin temel unsurlarından biri olmaya devam ediyor.
Sonuç ve Beklentiler
Ortak açıklama, tek taraflı ilhak girişimlerinin hem bölgesel istikrarı hem de uluslararası hukuku zedeleyeceği uyarısında bulundu. İlgili ülkeler ve kuruluşlar, barış sürecine ve uluslararası yasalara uygun bir çözüm için diplomatik çabaların artırılmasını talep ediyor.