40,4343$% 0.24
47,1614€% 0.49
54,2613£% 0.02
4.344,14%0,72
3.349,56%0,33
10.366,16%-0,04
İklim değişikliği nedeniyle artan sıcaklıklar, sel ve fırtına gibi aşırı hava olayları tarım faaliyetlerini olumsuz etkileyerek gıda güvenliğini tehdit ediyor. Avrupa’daki çeşitli araştırma enstitülerinden bilim insanları, temmuz ayında “İklim Aşırılıkları, Gıda Fiyatı Sıçramaları ve Bunların Daha Geniş Toplumsal Riskleri” başlıklı bir çalışmaya imza attılar.
Bu çalışmada, iklim değişikliğinin gıda fiyatları üzerindeki etkileri ele alındı. Bilim insanları, farklı ülkelerdeki iklim aşırılıklarına bağlı gıda fiyatı artışlarını ortaya koyan raporları bir araya getirdiler.
Araştırmaya göre, iklim değişikliğinden etkilenen tarım ürünleri coğrafyaya bağlı olarak farklılık gösteriyor.
Örneğin, Güney Avrupa’da 2022-2023 yıllarında meydana gelen şiddetli kuraklık, Avrupa Birliği (AB) genelindeki zeytinyağı fiyatlarının Ocak 2024’te bir yıllık süreçte yüzde 50 artmasına neden oldu.
İngiltere’de 2024 yılının başlarında yağışlı havanın etkisiyle patates fiyatları yüzde 22 yükseldi.
Doğu Asya’da 2024’teki sıcak hava dalgaları, Güney Kore ve Japonya’nın geniş bir bölümünde, ayrıca Çin ve Hindistan’ın birçok yerinde aşırı sıcaklıklara sebep oldu. Bu aşırı hava olayları, Kore lahanasının fiyatını Eylül 2024’te, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 70 artırdı. Japon pirinci de aynı dönemde yüzde 48 zamlandı. Ayrıca, Çin’de sebze fiyatları da haziran ve ağustosta yüzde 30 yükseldi.
Vietnam’da Şubat 2024’teki sıcak hava dalgasının ardından, robusta kahvesinin fiyatları temmuzda yüzde 100 arttı. Endonezya’da 2023 yılındaki kuraklığın ardından pirinç fiyatları yüzde 16 yükseldi.
Pakistan’da Ağustos 2022’de meydana gelen sellerden hemen sonra, kırsal bölgelerde gıda fiyatları haftalar içinde yüzde 50 artış gösterdi. Hindistan’da ise Mayıs 2024’teki sıcak hava dalgasının etkisiyle yılın ikinci çeyreğinde soğan ve patates fiyatlarında artış oldu. Bu dönemde soğan fiyatları yüzde 89, patates fiyatları yüzde 81 yükseldi.
Avustralya’da 2022 yılındaki seller, marul fiyatlarının artmasına yol açtı ve bu dönemde marul fiyatları yüzde 300 oranında yükseldi.
Güney Afrika’da Mart 2024’teki sıcak hava dalgasının ardından nisan ayında mısır fiyatları yüzde 36 arttı. Etiyopya’da 2022 yılındaki kuraklık gıda fiyatlarını olumsuz etkiledi ve Mart 2023 itibarıyla gıda fiyatlarında yüzde 40’lık bir artış görüldü.
ABD’nin sebze üretiminin yüzde 40’tan fazlasını karşılayan California ve Arizona’da 2022 yılındaki kuraklık, sebze üretimini olumsuz etkiledi ve ABD’de sebze fiyatları Kasım 2022 itibarıyla bir yıl içerisinde yüzde 80 arttı.
Meksika’da 2023 yılındaki kuraklığın ardından, sonraki yılın başında meyve ve sebze fiyatlarında yüzde 20’lik bir artış yaşandı.
İklim aşırılıkları, sadece yerel değil, aynı zamanda önemli gıda ürünlerinin küresel piyasa fiyatlarında da artışa sebep oldu.
Dünyada en çok kahve üretilen Brezilya’da 2023 yılındaki kuraklık fiyatları yükseltti. Küresel kahve fiyatları Ağustos 2024’te yüzde 55 oranında artış gösterdi.
Dünya kakao üretiminin yaklaşık yüzde 60’ını gerçekleştiren Gana ve Fildişi Sahili’nde Şubat 2024’te görülen aşırı sıcaklık ve uzun süren kuraklık, küresel kakao fiyatlarını etkiledi. Kakao fiyatları Nisan 2024’te bir yıl içinde yaklaşık yüzde 300 artış gösterdi.
İklim kaynaklı gıda fiyatlarındaki artışlar toplumda çeşitli riskler doğurabiliyor.
Artan gıda fiyatları, özellikle düşük gelirli hanehalklarının gıda güvenliğini ciddi şekilde etkiliyor. Bu hanehalkı, yetersiz beslenme nedeniyle hastalıklara karşı dirençsiz hale gelebiliyor. Bu durum, sağlık sistemi üzerinde ek yükler oluşturarak kamu harcamalarını artırıyor.
Ayrıca, gıda fiyatlarındaki yükselmeler genel enflasyonun artmasına sebep oluyor ve gıda fiyatlarının enflasyon içindeki yüksek payı, gelişmekte olan ülkeler için büyük bir risk teşkil ediyor.
Petrolde karışık seyir