Hakkari’de işsizlik ve kullanılmayan ekonomik potansiyel kentten göçü hızlandırıyor
TÜİK verilerine göre Hakkari, Türkiye’de işsizliğin en yüksek olduğu illerden biri. Genç nüfus oranı yüksek olmasına rağmen yeterli istihdam alanı bulunmaması göçü tetikliyor; kentten batıya yönelen nüfus artış gösteriyor.
Genç işsizlik ve günlük yaşamın etkileri
Yüksekova’da mısır satarak geçimini sağlayan bir esnaf, bankacılık ve sigortacılık bölümü mezunu olduğunu ancak kentte iş bulamadığı için bu işi yapmak zorunda kaldığını anlattı. Gençlerin çoğunun iş imkânı olmadığı için kahvehanelerde vakit geçirdiği ya da batıya göç ettiği belirtildi.
Başka bir yurttaş, işsizlik nedeniyle halkın mağdur durumda olduğunu, gençlerin iş bulamayıp şehirde kalamadığını ve yerel yönetimlerin yeterli istihdam sağlayamadığını ifade etti.
Düşük ücret ve güvencesizlik sorunları
Mevcut iş olanaklarının da sıklıkla düşük ücretli ve güvencesiz olduğu vurgulandı. Çalışma koşullarının yetersizliği nedeniyle birçok kişinin geçimini sağlamakta zorlandığı, bazı işlerde asgari ücretin dahi karşılanmadığı yönünde şikâyetler dile getirildi.
Sınır kapıları ve ticaretin geri çekilmesi
Kentin üç sınır kapısına sahip olmasına rağmen bunların yeterince değerlendirilmediği kaydedildi. 1990’lı yıllarda Esendere Gümrük Kapısı’nda yüzlerce firmanın ticaret yaptığı, son yıllarda ise bu sayının ciddi oranda azaldığı ve kalan firmaların da kota ve sınırlamalarla karşılaştığı belirtildi. Bu durum bölgedeki açık pazar dinamiklerinin zayıflamasına neden oldu.
Stratejik konum ve atıl kalan potansiyel
Hakkari’nin stratejik konumu, tarım, hayvancılık, turizm ve sınır ticareti açısından önemli fırsatlar sunduğu halde bu potansiyelin etkin biçimde kullanılmadığı ifade edildi. TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde işsizlik oranı yaklaşık %8,3 iken Hakkari’de bu oran %18,3 civarında seyrediyor; bu da kentteki işsizlik düzeyinin ülke ortalamasının yaklaşık 2,5 katı olduğunu gösteriyor.
Sonuç: Yatırım ve politika ihtiyacı
Gözlemler ve yerel değerlendirmelere göre Hakkari’de sürdürülebilir istihdam yaratacak yatırımların artırılması, sınır kapılarının işleyişinin kolaylaştırılması ve tarım-hayvancılık ile turizmi canlandıracak projelere öncelik verilmesi gerekiyor. Aksi takdirde genç nüfusun göçü ve kentteki sosyoekonomik sorunlar devam edecek.