Denizlerimizde sessiz istilacı: Dikenleri zehirli, acısı saatlerce sürüyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Küresel ısınma nedeniyle deniz suyu sıcaklığının sürekli artması, Ege ve Akdeniz’de istilacı deniz canlılarının yayılmasına yol açtı. EGE Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Ulaş, özellikle Kızıldeniz göçmeni ve Indo-Pasifik türlerin Süveyş Kanalı aracılığıyla Akdeniz sularına ulaştığını ifade etti. Prof. Dr. Ulaş, normal koşullarda deniz canlılarını etkileyen sıcaklık ve tuzluluk değerlerinin değişmesiyle, Ege ve Akdeniz kıyılarında her geçen gün yeni bir istilacı türün ortaya çıktığını belirtti.

“Birçok Tür Kıyılarımızı Tehdit Eder Boyuta Ulaştı”

Uzun yıllar Ege Bölgesi’nde deniz suyu sıcaklığı en fazla 26-27 derece ölçülürken, bazı yıllarda bu sıcaklık 29 derecelere kadar çıkmıştır. Özellikle Güney kıyısında, Gökova Körfezi’nde 31 dereceye ulaşıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Ulaş, “Bu durum bazı türlerin hızlı bir şekilde Ege Bölgesi’ne yerleşmesine neden oldu. Balon balığı ve aslan balığı gibi türler bunun başında geliyor. Ancak gözle görülmeyecek küçük planktonlardan denizkestanelerine kadar birçok tür artık kıyılarımızı tehdit eder boyuta geldi.” dedi.

Aslan balığı

“En Tehlikeli Olanı Gümüş Balon Balığı”

Prof. Dr. Ulaş, Türkiye kıyılarında üç tür balon balığının bulunduğunu, en tehlikeli olanını gümüş balon balığı olarak nitelendirdi. “Karaciğerinde bulunan ‘tetrodotoksin’ adı verilen nörotoksin nedeniyle çok ciddi zehirlidir ve tüketilmesi yasaktır. Balıkçılar, yakaladıklarında kuyruklarını kesip öldürerek denize atıyorlar.” dedi. Ayrıca, cüce balon balığının güneyde sıkça görüldüğünü, bu türün daha küçük ve daha az tehlikeli olduğunu ancak yayılımcı özellikleri nedeniyle popülasyonlarının ciddi şekilde arttığını söyledi.

Balon balığı

“Uzun Dikenli Denizkestanesinin Doğada Düşmanı Yok”

Balon balığı ve aslan balığının daha fazla bilinirken, “Diadema setosum” adlı uzun dikenli denizkestanesinin son yıllarda yayılımının arttığını belirten Prof. Dr. Ulaş, bu türün yerel balıklar için önemli olan yerleşim alanlarını daraltarak yerli türler üzerinde baskı oluşturduğunu ifade etti. “Uygun sıcaklık ve tuzlulukta çok hızlı bir yayılım gösteriyorlar ve metrekarede 20-30 tane bulunabiliyorlar.” dedi. Yerli denizkestanelerinin çipura ve sargos gibi balıkların besin kaynağını oluşturduğunu, ancak söz konusu yayılımcı kestanelerin uzun dikenli ve zehirli olması sebebiyle balıkların ilgisini çekmediğini vurguladı.

“Dikenleri Zehirlidir, Batınca 1-2 Saat Ciddi Acı Verebiliyor”

Prof. Dr. Ulaş, uzun dikenli denizkestanesinin özellikle Fethiye, Göcek, Gökova bölgelerinde yoğun olarak bulunduğunu ve son yıllarda İzmir kıyılarında da görülmeye başlandığını ifade etti. “İzmir kıyılarında da uzun dikenli denizkestanesinin yoğunlaşması bekleniyor. Bu tür, yerli denizkestanelerine göre daha büyük ve dikenleri oldukça zehirlidir. Batma durumunda 1-2 saat süren ciddi bir acı yaratabiliyor.” şeklinde konuştu.

“Batarsa Dikenini Çıkarıp Sıcak Suyla Temas Ettirin”

Kişilerin kayaların altında uzun dikenli denizkestanesine basarak zor durumda kalabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Ulaş, hızlı bir şekilde batan kısımları ve kırılan parçaları vücuttan uzaklaştırarak, mümkün olan en kısa sürede sıcak suyla temas ettirmeleri gerektiğini vurguladı. Bu yöntemle zehrin etkisini azaltmak mümkün olabileceğini belirtti.

“Son Yıllarda Çok Yoğunlaştı”

Uzun dikenli denizkestanesi son 8-9 yıldır kıyılarımızda bulunmakta. Ancak son dönemde büyük ölçekte bir artış gösterdi. Geçen yıl güneyde Gökova Körfezi ve Fethiye kıyılarında su sıcaklıklarının 30-31 dereceye yükselmesiyle beyaz mantarlaşma görülmesine rağmen, bunun ardından yok olsalar da bu yıl tekrar artış göstermeleri dikkat çekici.