DEM Parti Komisyonu: Sürecin İlerleyebilmesi İçin Öcalan’ın Dinlenmesi Gerekiyor

DEM Parti Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu üyeleri, Meclis bünyesindeki çalışmaların sonuçlarına ilişkin yazılı bir açıklama yayımladı. Açıklamada, komisyonun hedefleri, dinleme sürecinde öne çıkan tespitler ve ileriye dönük hukukî adımlar değerlendirildi; ayrıca PKK lideri Abdullah Öcalan’ın komisyonda dinlenmesi gerektiği savunuldu.

Komisyonun kuruluşu ve hedefi

Komisyon, 5 Ağustos 2025 tarihinden itibaren faaliyet gösteriyor. Amacı, Kürt meselesinin demokratik ve barışçıl bir zeminde çözümü için gerekli siyasal ve hukukî altyapıyı oluşturmak. Komisyonun, halk iradesini yansıtan siyasi aktörleri meclis zemininde bir araya getirmesi önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor; bu sayede siyaset kurumunun sorunun çözümünde etkin bir rol üstlenmesi hedefleniyor.

Dinlemeler ve ana sonuçlar

İlk aşama olarak yürütülen dinleme çalışmaları sona yaklaşırken, farklı kesimlerden gelen görüş ve önerilerin sürece katkı sağladığı vurgulanıyor. DEM Parti açısından dinlemelerin temel çıktısı, Kürt sorununun demokratik ve barışçıl yöntemlerle çözülmesinin zorunlu olduğudur. Komisyon genelinde ifade edilenler, sorunun tarihsel ve yapısal boyutları gereği kalıcı çözümlerin gerekliliğini bir kez daha ortaya koydu.

Öne çıkan tespitler

Pozitif barışın tesisinin, sadece çatışmasızlık (negatif barış) ile sınırlı kalmaması gerektiği; adaletin sağlanması, toplumsal güvenin yeniden inşası, eşitliğin kurumsallaşması ve farklı kimliklerin eşit koşullarda bir arada yaşama iradesinin net biçimde ortaya konmasının önemine dikkat çekildi.
Güven ortamının karşılıklılık temelinde sağlanabileceği, kalıcı çözümün yalnızca güvenlik politikalarıyla elde edilemeyeceği, sorunun silahlı hareketlere indirgenemeyeceği ve kök nedenlerin ortadan kaldırılmasının gerekliliği sıkça vurgulandı.
Ret, inkar ve asimilasyon politikalarından vazgeçilmesi gerektiği; dinlemeler sırasında ifade edilen önerilerin komisyonun sonraki çalışmalarında rehber olarak kullanılmasının önemi belirtildi.
Sorunun siyasal, kültürel, toplumsal ve ekonomik boyutlarıyla ele alınmasının ve bu çerçevede kalıcı çözüm yolları üretilmesinin gerekliliği kaydedildi. Bu bağlamda, etki ve karşılığı bilinen bir aktör olan Abdullah Öcalan’ın komisyonda dinlenmesinin sürecin sağlıklı ilerlemesi açısından gerekli olduğu ifade edildi.

Hukukî düzenlemeler: İkinci aşama

Komisyonun birinci aşaması siyasal ve toplumsal tartışmalarla şekillenirken, sonraki aşamanın hukuk eksenli düzenlemeler olacağı belirtildi. Bu kapsamda geçiş dönemiyle ilgili kanunlar, infaz düzenlemeleri, Terörle Mücadele Kanunu (TMK), Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) gibi alanlarda gerekli değişikliklerin hazırlanması öncelikler arasında sayıldı. Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi, kayyım düzenlemeleri, ayrımcılıkla mücadele düzenlemeleri ve anadilde eğitim imkânları gibi başlıklar da yasama çalışmaları içinde ele alınması gereken konular olarak öne çıktı.

Avrupa Konseyi’nin yaklaşımı

17 Eylül 2025 tarihli Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi kararında, Barış ve Demokratik Toplum Sürecine atıf yapılarak umut hakkı çerçevesinde komisyon ve parlamento görevlerine işaret edilmesi dikkat çekici bulundu. Bu uluslararası değerlendirme, Türkiye’de ilgili siyasal ve hukukî adımların atılması yönünde ek bir gerekçe oluşturuyor.

Hedef ve çağrı

DEM Parti, komisyon çalışmalarıyla çatışma zeminini ortadan kaldırıp hukuki ve siyasal çözümlerin önünü açmayı amaçladığını belirtiyor. Sorunun demokratikleşme perspektifiyle ve zihniyet dönüşümüyle ele alınmasının kaçınılmaz olduğu vurgulanıyor. Barışın kalıcı olması için hukukun tesisi, eşitlikçi düzenlemeler ve toplumsal uzlaşıya dayalı adımların atılması gerektiği ifade edildi. Bir değerlendirme olarak; “Her barış demokrasiyle sonuçlanmayabilir, ancak Kürt sorunu çözülmeden Türkiye’ye gerçek anlamda demokrasi gelmeyecektir.”