Şirketler Kararları Erteliyor: İstihdamda Durgunluk ve Yapay Zekanın Etkisi

Ekonomistler, mevcut dönemi şirketlerin büyük hamlelerden kaçındığı ve piyasanın adeta bekleme moduna girdiği bir süreç olarak nitelendiriyor. Kurumlar, işe alım ve işten çıkarma kararlarını sınırlı tutarken, daha çok ekonomik görünümü izleyecek bir tutum sergiliyor.

Bir Ayda On Binlerce Kişi İşini Kaybetti

Bu ay içinde yalnızca Birleşik Devletler’de 25 binden fazla işten çıkarma ilanı yapıldı. Hesaba henüz dahil edilmemiş büyük ölçekli planlar ise sayıyı daha da artırma potansiyeli taşıyor. Avrupa’da ise toplam bildirilen kesintiler 20 bini aşarken, bunların büyük bir kısmı tek bir şirketin duyurduğu paket içinde yer alıyor.

Bazı büyük şirketler, kurumsal kadrolarda önemli oranlarda azaltıma giderken perakende ve üretim tarafındaki operasyonel rollerde daha sınırlı değişiklikler görüldü. Kesintilerin önemli bölümü, otomasyon ve dijital çözümlerle ikame edilebilecek beyaz yakalı pozisyonları hedefliyor.

Yapay Zeka Yatırımları ve Verimlilik Önlemleri

Firmalar, verimliliği artırma gerekçesiyle yapay zekâ ve otomasyon yatırımlarını hızlandırıyor. Bu dönüşüm, bazı şirketlerin iş gücünde azaltmaya gitmesini haklı gösteren bir unsur olarak öne çıkıyor. Üst düzey yöneticiler ise gelecek dönemde yapay zekâ harcamalarını önemli oranda artırmayı planladıklarını iletiyor.

Kesintilerin sebepleri şirketten şirkete farklılık gösteriyor. Bazı kuruluşlarda yeni yönetimler kapsamlı yeniden yapılanma sürecine girerken, diğerlerinde yüksek ithalat tarifeleri gibi dışsal maliyet artışları nedeniyle ofis kadrolarında küçülme yaşanıyor. Örneğin, belirli perakende ve gıda sektöründeki şirketler yeniden yapılanma kararı alırken, bazı üreticiler maliyet baskıları nedeniyle mevzuata bağlı düzenlemelerle kadro daraltıyor.

Birçok ekonomist, yapay zekânın ilk etapta özellikle giriş seviyesi işler üzerinde baskı yaratacağını öngörüyor. Buna karşın bilgi teknolojileri, finans ve profesyonel hizmetler gibi alanlarda istihdamın hâlâ büyüme gösterdiği belirtiliyor. Teknoloji sektöründe önceki yıllardaki yüksek düzeyli işe alımların ardından yaşanan küçülmenin doğrudan yalnızca yapay zekâdan kaynaklandığını söylemek içinse hâlâ erken olduğu görüşü hakim.

İş gücü piyasası şu anda düşük işe alım ve düşük işten çıkarma dengesine doğru kaymış durumda. Ancak bu dengede bozulma olursa artan işten çıkarmalar tüketici güvenini zedeleyebilir ve yüksek enflasyonla mücadele eden ekonomilerin kırılganlığını artırabilir. Şirketlerin alacağı yeni stratejik kararlar ve teknoloji yatırımlarının yönü, önümüzdeki dönemde işgücü piyasasının seyrini belirleyecek.