Sonbahar-Kış Döneminde Bütçe Açığı Hızla Artabilir

Sonbahar ve kış aylarında kamu harcamalarındaki artışın bütçe üzerinde güçlü bir baskı oluşturması bekleniyor. Öngörüler, yılın son dört ayında bütçe açığının yaklaşık 1,3 trilyon lira daha büyüyerek yıl sonunda 2 trilyon liralar düzeyine yaklaşabileceğine işaret ediyor.

Ocak-Ağustos Verileri ve İlk Değerlendirme

Yılın ilk sekiz ayında bütçe gelirleri yaklaşık 7,98 trilyon liraya ulaşırken, aynı dönemde yapılan harcamalar 8,89 trilyon lirayı buldu. Böylece sekiz aylık dönem için açıklanan açık 907,6 milyar lira oldu; bu rakam, yıl için belirlenen 1,9 trilyon liralık hedefin altında kaldı. Ancak yıl sonuna dair revizyonlar ve beklenen harcama artışları, açık tutarının hedefin üzerine çıkabileceğine işaret ediyor.

Kalan Döneme İlişkin Tahminler

Orta Vadeli Program’daki senaryoya göre, eylül-aralık döneminde bütçe açığı yaklaşık 1,3 trilyon lira daha artarak aralık sonunda 2,208 trilyon liraya ulaşabilir. Bu çerçevede yılın son dört ayında toplam harcama 5,78 trilyon liraya yaklaşacak ve yılsonu toplam gideri 14,674 trilyon lira olarak öngörülüyor. Faiz giderleri de yıl sonunda yaklaşık 2,052 trilyon liraya yükselecek.

Aynı dönemde bütçe gelirlerinde eylül-aralıkta yaklaşık 4,482 trilyon liralık bir artış bekleniyor. Ancak yüksek faiz ödemelerinin sürdüğü bir ortamda, gelirlerdeki bu artışın yetersiz kalması halinde vergi politikalarında değişiklikler gündeme gelebilir. Bazı piyasa değerlendirmeleri, vergi gelirlerinin hedeflerin gerisinde kalması ve faiz harcamalarındaki artış nedeniyle ek vergi uygulamalarının ve diğer mali tedbirlerin düşünülebileceğini belirtiyor.

Aralık Ayında Mevsimsel Etkiyle Rekor Açık İhtimali

Geçmiş yıllarda görüldüğü gibi, yılın son ayında bütçe açığında mevsimsel nedenlerle yükseliş yaşanıyor. 2023 Aralık ayında 842,5 milyar lira, 2024 Aralık ayında ise 829,2 milyar lira civarında büyük açıklar kaydedilmişti. Bu tür sıçramaların temel nedenleri arasında, deprem gibi olağanüstü harcamalar ve yıl içinde kullanılmayan ödeneklerin yılsonunda tahakkuk ettirilmesi gibi mevsimsel uygulamalar yer alıyor.

Genel beklenti yılsonu bütçe açığının 2,2 trilyon lira civarında olması yönünde olsa da, bazı değerlendirmeler bu rakamın 2,3 trilyon liraya kadar çıkabileceğini öngörüyor. Yılın geri kalanında izlenecek harcama ve gelir politikaları, nihai rakamı belirleyecek ana unsur olarak öne çıkıyor.

Madencilik Sektöründe İmaj Onarımı İçin Türkiye-Kanada İş Birliği

İşçi ölümleri ve çevre zararları nedeniyle itibar kaybı yaşayan bazı madenciler, imajını düzeltmek amacıyla düzenlemelere yöneliyor. Bu kapsamda Türkiye Madenciler Derneği (TMD) ile Kanada Madenciler Derneği (MAC) arasında bir iş birliği protokolü imzalandı. Protokol, sektörde kalıcı değişiklikler hedefleyen uygulamaları hayata geçirmeyi amaçlıyor.

Uygulanacak Standartlar ve Eğitim

Protokol kapsamında şirketler, iş sağlığı ve güvenliği, çevreye duyarlı üretim, atık yönetimi ve su kullanımı gibi kritik alanlarda kapsamlı eğitimlere tabi tutulacak. İşletmelerin bu kurallara göre yeniden yapılandırılması, uygulamaların gönüllülük esasına dayanarak benimsenmesi hedefleniyor.

Sertifikasyon ve Denetim Süreci

Belirlenen kriterleri karşılayan işletmelere insan ve çevre odaklı olduklarını gösteren sertifikalar verilecek. Sertifikasyon alan şirketler düzenli denetimlere tabi tutulacak; böylece uygulamaların sürdürülebilirliği ve şeffaflığı sağlanmaya çalışılacak.

Deneyim Paylaşımı ve Eleştiriler

İş birliği çerçevesinde Kanada tarafı, kendi deneyimlerinden hareketle zaman içinde uygulamalarını iyileştirdiklerini ve kamu algısını değiştirebildiklerini belirtti. Ancak, bazı yabancı firmaların geçmişte çevresel tahribata ve iş güvenliği olaylarına karışmış olması, programın tanıtımında soru işaretleri doğurdu. Bu eleştiriler, iş birliğinin yalnızca kurumsal düzeyde değil, fiili uygulamalarda da etkili olmasını zorunlu kılıyor.

Hedef: Güvenilir ve Sorumlu Madencilik

Taraflar, programla daha güvenli, çevreye duyarlı, şeffaf ve hesap verebilir bir madencilik yapısını kalıcı hale getirmeyi amaçladıklarını açıkladı. Amaç, hem toplumun güvenini yeniden kazanmak hem de sektör içinde iyi uygulamaların yaygınlaşmasını sağlamak.

Uygulamaların başarısı; gönüllülük esaslı yükümlülüklerin titizlikle uygulanmasına, bağımsız denetimlerin sürekliliğine ve yerel topluluklarla kurulan güvene bağlı olacak.

64 İlaç Geri Ödeme Kapsamına Alındı

Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda geri ödeme listesine 64 yeni beşeri tıbbi ürünün dahil edildiğini duyurdu. Bu düzenleme kapsamında 51’i yerli üretim olan ilaçlar listeye alındı.

Hangi tür ilaçlar eklendi?

Yeni düzenleme; kan ürünleri, kronik hastalık ilaçları, diyabet tedavisine yönelik ilaçlar, antibiyotikler ve göz içi uygulanan biyobenzerler gibi geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Başlıca eklenen ürün grupları ve adetleri şu şekilde:

• 5 kan ürünü
• 3 KOAH ilacı
• 4 diyabet ilacı
• Alerji aşısı ve antibiyotik (adet belirtilmemiş)
• 1 biyobenzer göz içi uygulanan ilaç
• 14 kan ve kan yapıcı organ ilacı
• 6 analjezik (ağrı kesici)
• 4 antiinflamatuvar analjezik
• 4 sindirim sistemi ilacı
• 2 antiparaziter ilaç
• İmmünsüpresan
• Oftalmik preparat
• Vitamin preparatları
• 1 antifungal
• 1 antiviral
• 1 hormon preparatı
• 1 psikoleptik
• 1 hemoroid tedavisi ilacı
• Özel tıbbi amaçlı gıda
• 1 diğer beşeri tıbbi ürün

Düzenlemenin amacı

Açıklamada, geri ödeme kapsamının genişletilmesiyle vatandaşların ihtiyacı olan tıbbi ürünlere daha kolay erişimin sağlanmasının hedeflendiği belirtildi. Yapılan değişikliklerin sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırıp mali yükü azaltması bekleniyor.

Bu gelişmenin tüm vatandaşlara hayırlı olmasını diliyoruz.