Küresel piyasalarda dikkatler yarın açıklanacak olan kritik Fed faiz kararına çevrildi. Fed Başkanı Powell ile ABD Başkanı Trump arasında süregelen faiz indirim tartışmaları, her geçen gün yeni bir boyut kazanıyor.
Trump, dün faiz indirimleriyle ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Faizleri indirmeleri gerekiyor. Faiz indirimi olmadan bile iyi gidiyoruz.” ifadelerini kullandı. Bu açıklamalar, Fed’in alacağı karar üzerinde nasıl bir etki yaratacağı konusunda merak uyandırdı.
Piyasa beklentileri ise Fed’in faizlerde herhangi bir değişiklik yapmayarak faiz oranını %4,50 seviyesinde sabit tutması yönünde. Eğer Fed, faizleri sabit tutma kararını alırsa, bu durum piyasalarda büyük bir etki yaratmayabilir. Ancak, Fed Başkanı Powell’ın karar sonrası yapacağı açıklamalar, faiz politikası hakkında vereceği mesajlarla piyasalar üzerinde etkili olabilir.
PİYASALARDAKİ SON DURUM
Yaşanan gelişmeler doğrultusunda ons altın değer kaybı yaşadı. Altın fiyatları, ticaret iyimserliği ve güçlenen dolar ile birlikte üç haftanın en düşük seviyelerinde işlem görüyor. Spot altın, üç haftanın en düşük seviyesi olan 3,327 dolara gerilerken, gram altın da 4,337 lira seviyesine kadar düştü.
Osmaniye’nin Kadirli ilçesinde, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “Karşılaşılan şoklara rağmen enflasyon düşmeye devam ediyor” açıklamasına vatandaşlar tepki gösterdi. Bir vatandaş, “Gelsin, benimle birlikte sokağa çıksın. Onlar sokağa çıkmıyor, neden çıkmadıklarını merak ediyorum. Enflasyon düştüyse, gelsin sokağı bir gezsin.” dedi. Diğer bir vatandaş ise “Mazot düştüğünde enflasyon da düşer.” şeklinde konuştu.
Bakan Şimşek’in önceki gün sorduğu “karşılaşılan şoklara rağmen enflasyon düşmeye devam ediyor” ifadesine karşı, Kadirli semt pazarında halk fiyatların düşmediğini ve enflasyonun gerilediğine inanmadıklarını belirtti.
Enflasyonun düştüğünü düşünmeyen vatandaşların görüşleri ise şöyle oldu:
‘ENFLASYON DÜŞTÜYSE SOKAĞA ÇIK, GEZ’ TEPKİSİ
“Nereden düşüyor? Geçen domatesi 35 liraya almıştım, şimdi 40 lira. Yiyecek bir şey bulamıyoruz. İnsanlar pahalı ürünleri alamıyor, gelip buradan bomboş evlerine dönecekler. Nereden düşmüş? Kulağına bu sözler gitse, belki anlamış olur. Gelsin buraya, ben enflasyonu ona göstereyim. Gelsin, beraber gezelim; niye sokağa çıkmadıklarını merak ediyorum. Eğer enflasyon düştüyse, gelsin sokağa bir yürüyüş yapsın.”
“Fiyatlar çok kötü, durum böyle değil; fiyatlar artıyor. Her şeyin fiyatı elli, altmış, otuz lira. İnsanlar hiçbir şeye yetişemiyor.”
“Fiyatlarda düşüş yok, her şey aynı fiyatta devam ediyor, her şey 100 lira. Artış sürek devam ediyor, ama fiyatlarda düşüş yok.”
“Fiyatlar aynı; marul, soğan aldık, hepsi aynı.”
“Mazot düşerse enflasyon da düşer.”
“Mal çürürse düşer, yoksa düşmez. 1 kilo fasulye aldım ve gidiyorum.”
“Geçen yıl aynı ayakkabıyı 600 liraya almıştım, bu yıl 1000 liraya satılıyor.”
“Akaryakıt fiyatlarının düşmesi gerekiyor. Her şey akaryakıta bağlı; başka bir şeyimiz kalmadı. Eğer mazot düşerse, enflasyon da düşer.”
Tüketicilerin gıda işletmelerinin denetim durumu hakkında bilgi sahibi olabilmesi amacıyla başlatılan “karekod uygulaması”, itibarıyla satış ve toplu tüketim işletmelerinde zorunlu hale geldi.
Tüketici dernekleri yetkilileri konuyla ilgili yaptıkları açıklamalarda, bu kararı memnuniyetle karşıladıklarını belirtirken, uygulamanın sürdürülebilirliği için denetimlerin daha da sıkılaştırılması gerektiğini vurguladılar.
Tüketici Birliği Federasyonu Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz, teknolojinin sunduğu olanaklardan faydalanarak tüketici haklarının korunması için önemli bir adım atıldığını ifade etti.
Yeni uygulama ile birlikte tüketicilerin gıda güvenliği ve ürünlerin kaynağı hakkında bilgi alabileceğini belirten Deniz, şunları ekledi:
“Tarım Bakanlığı son zamanlarda gıda alanında sahtecilik ve taklit ürünler üreten firmaları isimleriyle birlikte kamuoyuna duyuruyordu. Bu uygulama, bunu devam ettiren ve zenginleştiren bir adım niteliğinde. Tüketiciyi korumak için başvurulacak en önemli kaynak yine kendisidir. Dolayısıyla, tüketicilerin akıllı telefonlarla fiyat araştırması yapmaları ve gıda geçmişini sorgulamaları son derece faydalı olacaktır. Bu uygulama, tüketiciler için büyük bir fırsat sunmaktadır. Tarım Bakanlığı ve emeği geçen herkesi tebrik ediyoruz. Biz de uygulamanın takipçisi olacağız.”
Uygulamanın Uygulanabilirliği Önemli
Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Levent Küçük, uygulamanın zorunlu hale getirilmesinin hem sektör hem de tüketicilere olumlu yansıyacağını belirtti ve düzenlemenin uygulanabilirliğine dikkat çekti.
Küçük, karekod uygulamasının sağladığı yararları şöyle dile getirdi:
“Bu uygulama ile vatandaşlar, gıda ürünleri satan işletmelerin ve gıda hizmeti sunan restoranlar gibi yerlerin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ne sıklıkla denetlendiğine dair bilgilere ulaşabilecekler. Ayrıca, bu işletmelerin sunduğu hizmetlerin gıda güvenliği açısından uygun olup olmadığını öğrenebilecekler.”
Küçük, vatandaşlara ayrıca karekod uygulamasının kullanılabilmesi için Tarım Bakanlığı’nın “Tarım Cebimde” uygulamasının telefonlara yüklenmesi gerektiğini hatırlattı. Tüketiciler, bu uygulama aracılığıyla gittikleri işletmelerin kolayca görünür yerlerde asılmış karekodları okuyarak o işletmelere dair bilgi alabilecekler.
Uygulamanın, vatandaşların güvenli alışveriş ve hizmet alımında önemli bir rol oynayacağını vurgulayan Küçük, işletmelerin bu uygulamadan haberdar edilmesi için gerekli çalışmaların yürütülmesi gerektiğini de ekledi.
Küçük, “Uygulama, tüketiciler açısından son derece önemli ve yarar sağlayan bir girişimdir. Denetimlerin zamanında ve eksiksiz yapılmasını bekliyoruz” dedi.
Sunumda açıklanan verilere göre, Merkez Bankası başkanlığı süresince Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu döneminde, Eylül 2021 ile Haziran 2022 arasında politika faizi 5 puan azaltıldı. Ancak bu faizin indirilmesine rağmen aynı dönemde:
Ticari kredi faizleri %4,4 oranında yükseldi.
Tüketici kredi faizleri %5,2 artış gösterdi.
2 yıl vadeli DİBS faizleri %7,4 oranında yükseldi.
5 yıl vadeli DİBS faizleri %7,3 arttı.
En dikkat çekici veri ise, 12 ay sonrası enflasyon beklentisinin 25 puan birden artmış olmasıydı.
Karahan, bu durumu aktarırken sunumda yer alan grafiğin başlığının oldukça dikkat çekici olduğunu; “Faiz indirimleri ancak enflasyon kontrol altındayken kalıcı olabilir.” şeklinde olduğunu belirtti.
MERKEZ’DEN NET MESAJ: EKONOMİ GERÇEKLE YÖNETİLMELİ
Sunumun bir diğer slaytında yer alan şema, kredi faizlerinin politika faizi, enflasyon ve enflasyon beklentileri ile doğrudan bağlantılı olduğunu gösterdi. Bu görsel ile birlikte, geçmişteki “faizi indir, enflasyon düşsün” yaklaşımının piyasa gerçekleriyle uyuşmadığı vurgulandı.
Karahan, enflasyon kontrol altına alınmadan gerçekleştirilen faiz indirimlerinin hem piyasa beklentilerini olumsuz etkilediğini hem de uzun vadeli faizler üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturduğunu belirtti. Bu durumun, yatırım iklimine, borçlanma maliyetlerine ve ekonomik büyüme üzerinde riskleri artırdığını ifade etti.
Gazprom tarafından yayımlanan son rapora göre, şirketin gelirleri 2024 yılına ait aynı döneme göre %4,2 artarak 3 trilyon rubleye ulaşmış durumda.
Buna rağmen, Rus enerji devinin yılın ilk yarısını 10,8 milyar ruble zarar ile kapattığı belirtiliyor.
2022 yılında 1,2 trilyon ruble net kâr elde eden Gazprom, uygulanan yaptırımlar sebebiyle Avrupa’ya doğalgaz ihracatında ciddi bir daralma yaşadı. Şirket, 2023’ü 629 milyar ruble, 2024’ü ise 1 trilyon 76 milyar ruble zarar ile tamamlamayı öngörüyor.
Gazprom, Avrupa’da yaşadığı gelir kaybını telafi edebilmek adına Çin ve yerel pazara yönelik doğalgaz tedarikini artırmayı hedefliyor. Ayrıca, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımlarını da genişletme planları bulunmaktadır.
03:49
News
