BM Genel Kurulu Öncesi Filistin’in Devlet Olarak Tanınmasına Yönelik Yeni Adımlar
Dünya liderleri BM Genel Kurulu’nda bir araya gelmeden önce, Filistin’in devlet olarak tanınması, iki devletli çözümün güçlendirilmesi ve Gazze’deki saldırıların sonlandırılması gündemin ön sıralarında yer alıyor. Toplantı öncesi bazı ülkeler tanıma kararı alarak uluslararası desteği artırdı.
Tanıma Kararları ve Bölgesel Tepkiler
Gazze’ye yönelik hava ve kara operasyonlarının devam ettiği bir dönemde Filistin’i resmî olarak devlet olarak tanıdığını açıklayan ülkelerin sayısı yükseliyor. Son dönemde İngiltere, Kanada ve Avustralya bu adımı atarak uluslararası desteğe katkı sağladı.
Fransa’nın İlanı Bekleniyor
Konferansı düzenleyen ülke Fransa’nın lideri, yaklaşan açıklamayla Fransa’nın Filistin Devleti’ni tanıdığını duyuracak. Fransa bu adımla iki devletli çözümün tek gerçekçi seçenek olduğunu vurgulayacak ve konudaki duruşunu netleştirecek. Fransa’nın tanımasıyla birlikte BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi arasında Filistin’i tanımayan tek ülke ABD kalacak.
AB İçinde Tanınma Süreci ve Üye Ülkelerin Tutumları
BM Genel Kurulu sırasında Filistin’i tanıması beklenen AB ülkeleri arasında Belçika, Lüksemburg ve Malta yer alıyor. Geçtiğimiz yıl Norveç, İspanya, Slovenya ve İrlanda da tanıma kararı almıştı.
Diğer yandan Almanya, Hollanda, Avusturya, Macaristan ve İtalya halen resmi tanıma uygulaması benimsememiş durumda. Finlandiya ve Portekiz süreçleri değerlendiriyor; Yunanistan, Çekya, Hırvatistan ve Baltık ülkeleri ise henüz tanıma yönünde adım atmadı.
Avrupa Birliği’nin Tepkileri ve Alınan Önlemler
AB, İsrail’in saldırıları ve yaşanan insani kriz nedeniyle hareketsiz kalamadı. Almanya’nın itirazları nedeniyle daha kapsamlı yaptırımlar konusunda uzlaşı sağlanamasa da bazı tedbirler uygulamaya kondu: Aşırı sağ eğilimli iki İsrailli bakanın Schengen bölgesine girişine yasak getirildi ve İsrail ile serbest ticaret anlaşması geçici olarak askıya alındı.
Filistin’i Kaç Ülke Tanıyor?
Filistin Devleti, 15 Kasım 1988’de bağımsızlığını ilan etti. O tarihten bu yana BM üyesi 193 ülkeden çok sayıda devlet Filistin’i tanıdı; ilan öncesi ve sonrasında toplam tanıyan ülke sayısı artarak devam ediyor. İngiltere, Kanada ve Avustralya’nın son hamleleriyle tanıyan ülke sayısı belirgin şekilde yükseldi. Türkiye ise 1988’de erken tanıyan ülkeler arasında yer almıştı.
İki Devletli Çözüm Ne Anlama Geliyor?
İki devletli çözüm, Doğu Kudüs’ü başkent kabul eden ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi’nde bir Filistin devletinin kurulmasını öngörüyor. Bu modelde devlet sınırlarının büyük ölçüde 1967 öncesi hatlara dayanması bekleniyor. Ancak uygulama sahasında taraflar arasında önemli görüş ayrılıkları bulunuyor ve İsrail bu çözüm yaklaşımına şiddetle karşı çıkabiliyor.
BM Genel Kurulu’ndaki görüşmeler, bölgedeki diplomatik dengeler ve insani durumu ele alma açısından kritik öneme sahip olacak. Toplantı sırasında alınacak kararlar, uluslararası tanınma sürecini ve bölgesel politikaları etkileyebilir.