Yapay Zekâ Oyunculukta Tartışmaları Tırmandırıyor: Türkiye ve Hollywood Tepkileri

Gelişen yapay zekâ teknolojileri, sanatsal üretimde yeni fırsatlar sunarken oyuncular, müzisyenler ve sendikalar için ciddi endişeler doğuruyor. Hem uluslararası hem de yerel düzeyde mesleki ve hukuki tartışmalar yoğunlaşıyor.

Hollywood’dan Uyarılar ve İlk Örnekler

2022’de ABD’deki oyuncu sendikaları, üyelerini yapay zekâ teknolojilerinin mesleklerini tehdit edebileceği konusunda uyardı. Ünlü isimlerin açıklamaları, yapay zekâyla oluşturulan performansların “yaşanmışlık” ve duygusal derinlikten yoksun kalabileceği kaygısını gündeme taşıdı. Bazı aktörler sözleşmelerine yapay zekâ kullanımını kısıtlayan maddeler ekletmeye başladı; diğerleri ise dijital hallerinin izinsiz kullanılmasının hukuki sorunlar yaratacağına dikkat çekti.

Bu tartışmayı alevlendiren olaylardan biri, yapay zekâ ile tasarlanmış ilk oyunculardan biri olarak tanıtılan “Tilly Norwood” oldu. Mayıs ayında geliştirilen bu yapay karakter, yaz aylarında bir kısa skeçte rol aldı ve sektörde ajansların ilgisini çekti. Sendikalar, yapay zeka modellerinin profesyonel oyuncuların emeğiyle eğitildiğini vurgulayarak bu tür uygulamalara karşı durduklarını belirtti.

Türkiye’de Gündem: Dijital Kopyalar ve Sendika Tepkisi

Türkiye’de de benzer endişeler yükseliyor. Bir yapım şirketinin, çalışmalarında belirli oyuncuların dijital kopyalarını kullanacağını duyurması üzerine Oyuncular Sendikası harekete geçti. Sendika açıklamasında, oyuncuların bedeninin, sesinin ve emeğinin dijital olarak ikame edilmesinin kabul edilemez olduğu; bu tür uygulamaların hem bugünkü çalışanları hem de gelecek nesilleri riske attığı ifade edildi.

Sendika, yapay zekâ projelerinde yapımcılar ve platformlarla birlikte oyuncuların da etik sorumluluk taşıdığını vurguladı ve mesleki dayanışma ile hakların korunması çağrısında bulundu.

Sektörün İçinden Farklı Bakışlar

Sektör temsilcileri arasında görüş ayrılıkları var. Bazı oyuncular ve yönetmenler, insan duygusunun ve estetiğin yapay zekâ tarafından tam olarak yeniden üretilemeyeceğini savunurken; bazı müzisyen ve sendika temsilcileri teknolojinin hızlı yayılımı karşısında acil yasal düzenlemelere ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Müzik endüstrisinden gelen uyarılarda, telif ve üretim süreçlerinin yapay zekâ tarafından kullanılmasının telif hakkı sorunlarını derinleştirebileceği dile getiriliyor.

Diğer yandan bazı sanatçılar ve yapımcılar, teknolojinin yaratıcı süreçleri destekleyebileceğini ve doğru düzenlemelerle birlikte yeni üretim olanakları sağlayabileceğini savunuyor. Ancak ortak görüş, kontrolsüz kullanıma karşı koruyucu önlemler gerektiği yönünde birleşiyor.

Mevzuat, Etik ve Gelecek Tartışması

Sektörün çoğunluğu, yapay zekâyla üretilen içeriklerin insan emeğinin yerini almaması gerektiğini, bunun için hem yasal hem de etik çerçevelerin oluşturulmasının elzem olduğunu söylüyor. Konu, telif hakları, kullanım izinleri, yapay üretimlerin şeffaflığı ve ücretlendirme gibi alanlarda düzenleyici adımlar atılmasını gerektiriyor.

Uzun vadede tartışmanın odak noktası, teknolojinin yaratıcı işlerin tamamını mı yoksa yalnızca destekleyici bir araç olarak mı yer alacağı olacak. Bu kararlar hem sanatın doğasını hem de binlerce çalışanın geleceğini doğrudan etkileyecek.