Gebze’de çöken binanın nedenlerine ilişkin uzman değerlendirmesi

Kocaeli’nin Gebze ilçesi Mevlana Mahallesi’nde 29 Ekim’de çöken ve 4 kişinin hayatını kaybettiği binayla ilgili uzman incelemesi yapıldı. Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümünden Prof. Dr. Ali Koçak, enkaz alanında gözlemlerde bulunarak olayın olası nedenlerini açıkladı.

Zemin hareketleri ve yapısal etkiler

Uzman, binanın yıkılmasında iki temel etkenin ön plana çıktığını belirtti: zemin oturmaları ve yapısal hareketler. Zeminde meydana gelen çökmeler sonucu binanın bazı kolonlarında oturmalar başlayınca, yapının taşıma kapasitesi azalmış ve oturmalar hızlanarak ilerlemiş. Özellikle köşe bölümündeki kolonlarda başlayan bu yer değiştirmeler, binanın ağır ve kat sayısı açısından yüksek olmasından dolayı hasarın büyümesine yol açmış.

Jeofizik ve jeoloji ekipleri zemin etütlerini yürütüyor; aynı zamanda yapının farklı bölümlerindeki hasarlar da detaylı biçimde inceleniyor. Bu çalışmalar birleştirilerek hem yıkımın mekanizması hem de civardaki mühürlenen 16 binanın durumu değerlendirilecek.

Enkaz kaldırma ve zemin incelemeleri

Enkaz üzerinde gerekli bilirkişi incelemeleri yapıldıktan sonra bölgedeki enkaz kaldırma işlemlerine geçildi. Zemin altında boşluk olup olmadığı, su hareketleri ve zeminin genel yapısı gibi bulguların ortaya konmasıyla birlikte üstyapının dayanımı da simülasyonlarla değerlendirilecek. Bu kapsamlı analizler, hem yıkımın gerçek nedenini hem de diğer binaların güvenliğini belirlemeye yardımcı olacak.

Tasarım eksiklikleri de görünür durumda

Yapısal hesaplama ve tasarım açısından da bazı uygunsuzlukların işaretleri görüldüğünü söyleyen uzman, dar ve uzun planlı yapılarda yatay hareketlere karşı savunmanın zayıfladığını belirtti. Yapıda asma kat ve düşük kat yüksekliği gibi düzensizliklerin bulunduğu, kolon uzunluklarındaki farklılıkların ve asimetrik düzenlerin yapının davranışını olumsuz etkileyebileceği vurgulandı.

Uzmanlar, zemin-üstyapı etkileşimi dikkate alınarak yapılacak detaylı hesap ve değerlendirmelerin ardından bilirkişi raporlarıyla birlikte yıkımın kesin nedeninin ortaya konacağını, ayrıca bölgedeki diğer yapıların akıbetine ilişkin kararların bu veriler ışığında verileceğini belirtti.