Emeklilikte Yaşa Takılanlar sonrası tablo: Başvuru zamanlaması ve borçlanma maliyetleri önemli

3 Mart 2023’te yürürlüğe giren düzenlemeyle emeklilikte yaş şartı kaldırıldı; sigortalılık süresi ve prim gününü tamamlayanlar için emeklilik yolu açıldı. Ancak uygulamada geçen yaklaşık iki buçuk yılda ortaya çıkan veriler, sürecin beklendiği kadar sorunsuz işlemediğini gösteriyor.

Sayısal veriler ve emekliliğe erişim

Resmî kayıtlara göre emekli sayısındaki değişim şu şekilde:

• Şubat 2023: 9.519.368 emekli
• Temmuz 2025 sonu: 12.207.779 emekli
• Ekim 2025 sonu tahmini: 12.243.779 emekli

Bu çerçevede EYT kapsamındaki kişi sayısı yaklaşık 4,5 milyon olarak hesaplanıyor. Ancak bunların yalnızca yaklaşık 2.725.000’i emekliliğe geçebildi; geri kalan yaklaşık 1.775.000 kişi prim eksikliği veya teknik sorunlar nedeniyle emeklilik hakkını kullanamıyor.

Emekliliğe engel olan başlıca teknik sorunlar

Emeklilik başvurusu süreçlerini aksatan temel nedenler şunlar:

• Eksik prim günleri
• Dondurulmuş veya silinmiş BAĞ-KUR günleri
• Hizmetlerin birleştirilmemiş olması
• Son 2520 gün kuralı nedeniyle statü değişiklikleri
• Emeklilik sonrası kamuda veya özel sektörde çalışma kısıtları
• Yurtdışı borçlanmasındaki karmaşık düzenlemeler

Bu teknik aksaklıklar, hak sahiplerinin yasal olarak emekli olabilmesine rağmen süreçten faydalanamamasına neden oluyor.

Borçlanma oranlarındaki artış ve maliyet etkisi

2025 ve 2026 yılları, borçlanma maliyetleri ve emekli aylığı hesapları açısından kritik görülüyor. Önümüzdeki dönemde bazı borçlanma oranlarının yükselmesi planlanıyor:

• Diğer borçlanma oranlarının %32’den %45’e yükseltilmesi
• BAĞ-KUR ihya oranının %34,5’ten %45’e çıkarılması

Bu artışlar, borçlanma tutarlarında yaklaşık %60–%80 bandında maliyet farkı yaratabilir. Ayrıca olası asgari ücret artışları (%20–%30 aralığında konuşuluyor) borçlanma tutarlarını daha da yükseltecek. Bu nedenle 2026’ya kadar borçlanma planı yapmayanların aynı prim gününü tamamlamak için daha yüksek bedel ödemesi bekleniyor.

Güncelleme katsayısı ve emekli maaşlarındaki farklılıklar

Emekli maaşları; enflasyon, ekonomik büyüme ve kazanç güncelleme katsayısı gibi değişkenlere göre hesaplanıyor. Bu katsayıların yıllık değişkenliği, emeklilik başvuru zamanının maaş tutarında belirleyici olmasına yol açıyor. Analizlere göre 2026 yılında başvuran bir kişi, aynı prim gününe sahip olsa bile 2025’te başvuran birine kıyasla daha düşük maaş alabilir.

Kıdem tazminatı tavanı brüt asgari ücrete bağlı olduğu için asgari ücretteki artışlar tazminat hesaplarını da etkiliyor; bu durum herkes için mutlak bir avantaj anlamına gelmeyebilir. Bu nedenle emeklilik kararında sadece “hak kazanıldı mı” sorusuna değil, hangi yılda ve hangi koşullarla başvurulduğuna göre ortaya çıkacak mali sonuçlara da dikkat edilmesi gerekiyor.

Erteleme maliyeti: Beklemek pahalı olabilir

Uygulamadaki güncelleme ve borçlanma oranı değişiklikleri, emeklilik kararının zamanlamasını kritik hale getiriyor. 2026’ya kadar başvurusunu erteleyen çalışanlar, artan borçlanma maliyetleri ve farklı maaş hesaplama sonuçları nedeniyle maddi kayıplarla karşılaşabilir.

Sonuç olarak, emeklilik planlaması yaparken prim günlerinin tamamlanma durumu, borçlanma seçenekleri, güncelleme katsayıları ve kıdem tazminatı etkileri birlikte değerlendirilmelidir.