SGK Başkanı: Demografik değişim ve artan emekli sayısı kurumun mali dengesini zorluyor

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Raci Kaya, Ankara ile İstanbul arasındaki yoğun temaslarının ardından kurumun mali durumuna ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Kaya, nüfusun yaşlanması ve yaşam süresindeki artışın SGK’nın finansal yükünü büyüttüğünü söyledi.

Prim ödeme süresi ve yaşam beklentisindeki farklılıklar

Kaya, Türkiye’de sigorta primlerinin ortalama ödeme süresinin 20 yıl olduğunu, Almanya’da bu sürenin yaklaşık 45 yıl, Avrupa Birliği ortalamasının ise 40 yıl düzeyinde bulunduğunu belirtti. Eskiden daha kısa olan ortalama yaşam süresinin bugün 78 yıla yaklaştığını, bu dönüşümün emeklilik sistemine ek baskı getirdiğini vurguladı.

İstihdam, EYT ve emekli sayısındaki artış

2023’ten bu yana uygulanan düzenlemelerle emekli sayısında 3 milyonluk artış yaşandığını aktaran Kaya, sistemin sürdürülebilirliği için istihdama daha fazla kişinin katılmasının gerektiğini söyledi. Ancak nüfusun yaşlanma eğilimi nedeniyle emekli sayısındaki artışın istihdama katılımı hızından daha hızlı olduğunu ifade etti. Türkiye’de ortalama prim ödeme süresi 20 yıl ve ortalama emeklilik yaşı 48 iken, AB’de emeklilik yaşı ortalama 65 olarak belirtiliyor.

İşverene getirilen yük ve destek uygulamaları

SGK Başkanı, işverenlere binen maliyetin OECD ülkeleriyle karşılaştırıldığında yüksek olduğunu söyledi. İşverene düşen yükün OECD ortalamasında yüzde 22, Türkiye’de ise yüzde 22,75 olduğunu belirterek, sağlanan yüzde 5’lik destekle bu yükün yaklaşık yüzde 17,5’e indiğini anlattı. Buna karşın AB ve ABD örneklerinde destekli yük oranlarının yaklaşık yüzde 17 civarında olduğuna dikkat çekti.

Siyasi tepkiler

CHP’li Tahsin Ocaklı ise Almanya örneğine karşı çıkarak işçi ücretleri ve alım gücüne dair eleştirilerde bulundu. Ocaklı, Almanya’da bir saatlik ücretin 12–13 euro civarında olduğunu, marketten alınan et fiyatlarının da yüksek olduğunu belirterek, Türkiye’de aynı alım gücüne ulaşmanın daha fazla çalışma gerektirdiğini ifade etti.

Kamu gelir-gider dengesinin sağlanması, istihdam artışı ve prim ödeme sürelerinin uzatılmasına yönelik politikaların SGK’nın mali sürdürülebilirliği açısından öncelikli unsurlar olarak öne çıkıyor.