2025 Nobel Fizik Ödülü: John Clarke, Michel H. Devoret ve John M. Martinis ödüle layık görüldü

Nobel Komitesi, 2025 Nobel Fizik Ödülü’nü John Clarke, Michel H. Devoret ve John M. Martinis’e verdi. Komite, üç bilim insanının kuantum mekaniği alanında gerçekleştirdikleri yenilikçi çalışmaları ve bu alandaki deneysel ilerlemelere sağladıkları katkıları ödül gerekçesi olarak gösterdi.

Ödülün gerekçesi

Açıklamada, ödülün özellikle kuantum sistemlerinin kontrolü, ölçümü ve uygulamalarına yönelik yapılan çığır açıcı deneysel araştırmaları tanıdığı belirtildi. Bu çalışmalar, kuantum hesaplama ve hassas ölçüm tekniklerinde yeni olanaklar açarak temel fiziğin anlaşılmasına katkı sağladı.

2025 Nobel Ödülleri bağlamında

Bu karar, 2025 yılındaki Nobel duyuruları arasında fizik alanında açıklanan ikinci ödül oldu. Komitenin seçimi, temel bilimdeki hızlı ilerlemelerin ve kuantum teknolojilerinin artan öneminin bir yansıması olarak değerlendiriliyor.

Geçmişten bugüne notlar

Bir önceki yılın Nobel Fizik Ödülü, 2024’te John Hopfield ve yapay zekâ çalışmalarıyla tanınan Geoffrey Hinton’a verilmişti. Nobel Ödülleri geleneği, 1896 yılında hayatını kaybeden icatçı Alfred Nobel’in vasiyetiyle başlamış olup ilk ödüller 1901’de takdim edilmiştir.

Maddi ödül ve istatistikler

Kazananlara nakdi ödül olarak 11 milyon İsveç kronu veriliyor; bu miktar yaklaşık 997 bin euroya karşılık geliyor. 1901’den 2024’e kadar fizik dalında toplam 118 Nobel Ödülü verildi ve bu ödülleri alan 227 bilim insanından yalnızca beşi kadındı; bu isimler arasında 1903’te ödül kazanan Marie Curie de yer alıyor.

Yeni açıklanan ödül, kuantum fiziği ve ilgili teknolojilerin bilim dünyasındaki önemini bir kez daha gözler önüne serdi.