0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yalnız Annelerin Artan Yoksulluğu: Hayatta Kalma Mücadelesi ve Görünürleşen İhtiyaçlar

Boşanma oranlarındaki yükseliş ve ekonomik koşullar, yalnız yaşayan annelerin yaşamını her geçen yıl daha da güçleştiriyor. Düşük ücretler, artan enflasyon ve çocuk bakım yükünün büyük oranda kadınların omzunda kalması; barınma, beslenme, sağlık ve eğitim gibi temel ihtiyaçların karşılanmasını zorlaştırıyor. Yalnız ebeveynli hanelerdeki artış ve annelerin yaşadığı günlük sıkıntılar, alan araştırmaları ve saha görüşmeleriyle açığa çıkıyor.

Günlük yaşamdan kesitler: Geçim sancıları

Görüşülen anneler, gelir kaynaklarının yetersizliği ve artan borç yükü nedeniyle derin bir yoksullukla karşı karşıya olduklarını aktarıyor. Bazı anneler, ev işleri veya parça başı işler ile çok düşük ücretler alıp komşu yardımıyla ayakta kalmaya çalıştıklarını; kirayı ve faturaları ödemekte güçlük çektiklerini belirtiyor. Diğerleri ise çocuklarının daha iyi beslenmesi için kendi öğünlerinden feragat ettiklerini, çocukların aynı yatakta uyumak zorunda kaldıklarını veya kronik sağlık sorunları için gerekli yatak, ilaç ve destek materyallerini karşılayamadıklarını söylüyor.

“Günlük kazancım çok düşük; faturaları, kirayı ve çocukların ihtiyaçlarını karşılamak neredeyse imkânsız. Borçlar her geçen gün artıyor.”

“Çocukların daha çok yesin diye kendimi kısıtlıyorum. Bazı günler onlar makarna ile yetiniyor; bu beni son derece kaygılandırıyor.”

Tek ebeveynli hane sayısında belirgin artış

Türkiye’de yalnız ebeveynli hanelerin oranı son yıllarda yükseldi. 2015 yılında toplam haneler içinde yüzde 7,8 olan oran, 2023’te yüzde 10,6’ya ulaştı. Tek ebeveynli hanelerin büyük kısmını anneler oluşturuyor: 2023 verilerine göre hane yapılarının yüzde 8,2’si anne ve çocuklardan, yüzde 2,4’ü ise baba ve çocuklardan oluşuyor. Aynı yıl çocukların velayetinin yaklaşık yüzde 75’i anneye verildi.

Bakım ile geçim arasındaki çatışma

Kadınlar, hem bakım sorumluluğunu üstleniyor hem de geçim için genellikle güvencesiz, düşük ücretli işler yapmak zorunda kalıyor. Bu durum, anne ve çocukların yoksulluk riskiyle karşı karşıya kalmasını kolaylaştırıyor. Resmi istatistikler 2021 ile 2024 arasındaki dönemde yoksulluk sınırının altında yaşayan kişi sayısında ciddi bir artış olduğunu gösteriyor: 2021’de yaklaşık 543 bin kişi bu sınırın altında yaşarken, 2024’te bu sayı yüzde 45,5 oranında artarak 790 bine ulaştı.

Ayrıca tek ebeveynli hanelerde çocukların yoksulluk riski artıyor; 2016’da yüzde 3,4 olan bu oranın 2023’te yüzde 6’ya yükselmesi, yalnız ebeveynli çocukların kırılganlığını ortaya koyuyor.

Annelerin talepleri ve toplumsal sonuçlar

• Günlük uzun çalışma saatleri ve yetersiz gelir, annelerin hem kendilerine hem de çocuklarına ayıracak zamanını azaltıyor.
• Ekonomik yetersizlik, çocukların eğitim ve gelişim desteğine erişimini kısıtlıyor; ek ders, etüt veya özel eğitim masrafları aile bütçesini zorlayabiliyor.
• Sosyal destek ağlarının zayıflığı, yalnız kalan annelerin yalnızlaşmasına ve psikososyal sorunların derinleşmesine yol açıyor.

Sonuç

Yalnız annelerin yaşadığı güçlükler, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde uzun vadeli etkiler doğuruyor. Mevcut veriler ve saha anlatıları, ekonomik destek mekanizmalarının, erişilebilir bakım ve barınma çözümlerinin, eğitim ve sağlık hizmetlerine ulaşımın güçlendirilmesi gerektiğini gösteriyor. Bu kadınların hem ekonomik hem sosyal açıdan desteklenmesi, çocukların geleceği ve toplumsal adalet için acil öncelik olmalı.