Bakanlar Komitesi: Demirtaş’ın Tutukluluğu AİHS’i İhlal Ediyor

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 17 Eylül 2025 tarihli oturumunda Selahattin Demirtaş’ın tutukluluğunun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 5. maddesinin 1. ve 3. fıkraları ile 18. maddesi kapsamında ihlal oluşturduğunu vurguladı. Kararda, önceki “Yüksekdağ ve diğerleri” hukuki içtihatlarına atıf yapılırken, özellikle Kobanî davasının dayanağının zayıf olduğuna dikkat çekildi ve ilgili siyasetçilerin serbest bırakılması gerektiği belirtildi.

Bakanlar Komitesi’nin Değerlendirmesi

Bakanlar Komitesi, dokunulmazlıklarının kaldırılmasının ardından gözaltı ve tutuklamaların sözleşmeyle bağdaşmadığını ifade etti. Komite, Türkiye’den Demirtaş’ın derhal serbest bırakılmasını talep etti ve dosyanın izlenmesinin üçer aylık dönemlerle sürdürüleceğini açıkladı. Kararda genel önlemler kapsamında haksız tutukluluğa son verecek tedbirlerin alınması istendi.

Kobanî Davası Kapsamında Tutuklular

Kobanî davası kapsamında tutuklu bulunan isimler arasında Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın yanı sıra şu kişiler de yer alıyor:

• Ali Ürküt
• Nazmi Gür
• Alp Altınörs
• Günay Kubilay
• Aynur Aşan
• Bülent Parmaksız
• Dilek Yağlı
• İsmail Şengül
• Pervin Oduncu
• Zeynep Karaman
• Zeynep Ölbeci

Komite kararı, Kobanî davasının esasının zayıf olduğunu ve bu davada tutuklu bulunan tüm siyasetçilerin durumunun yeniden değerlendirilmesi gerektiğini kaydetti.

Yargılama Süreci ve AİHM Kararı

Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi, ilgili dosyada 16 Mayıs 2024 tarihinde hükmen tutukluluk kararı vermiş; gerekçeli karar ise 25 Haziran 2025’te açıklanmıştır. Dava dosyası daha sonra 24 Eylül 2025’te Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Ceza Dairesi’ne intikal ettirilmiştir. Bu süreç devam ederken Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Demirtaş hakkında (Başvuru No: 13609/20) 8 Temmuz 2025 tarihli kararını açıklamış; kararda tutukluluğun siyasi saiklerle sürdüğü ve yargılamadaki usulsüzlüklere işaret edilmiştir.

Bakanlar Komitesi’nden Beklenen Adımlar

Bakanlar Komitesi, AİHM kararlarının uygulanmasını ve Türkiye’de haksız tutuklulukla mücadele edecek genel önlemlerin alınmasını talep etti. Komite, Anayasa’nın 90/5. maddesi uyarınca uluslararası yükümlülüklere uyulmasının gerekliliğini hatırlatarak, AİHM kararlarının gereğinin yerine getirilmesi çağrısında bulundu.

MHP’li Yetkilinin Açıklaması

Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve milletvekili bir yetkili, AİHM kararlarının anayasa ile doğrudan ilişkili olduğunu belirterek, bu kararların uygulanmasının zorunlu olduğunu ifade etti. Söz konusu açıklamada, Anayasa’nın 90. maddesinin uluslararası anlaşmalara uyulmasını öngördüğü vurgulandı.

Kararın ardından ulusal hukuk süreçleri ile uluslararası yükümlülükler arasındaki uyumun sağlanması gerektiği tekrar gündeme gelirken, ilgili isimlerin serbest bırakılması talebi hem hukuki hem de toplumsal açıdan önemini korumaya devam ediyor.