Emekliliğe Hazırlık: e-Devlet Hizmet Dökümü ve Başvuru Süreci

Emeklilik sürecinin ilk adımı, e-Devlet’ten alınacak hizmet dökümü ile prim günleri ve sigortalılık kayıtlarının kontrol edilmesidir. Hangi statüde çalışıldığı, emeklilik koşullarını doğrudan etkiler. Çalışanlar aşağıdaki statülerden birine tabidir:

4A (SSK): İşçi statüsünde çalışanlar
4B (Bağkur): Kendi adına işyeri sahibi olanlar, şirket ortakları veya isteğe bağlı sigortalılar
4C (Emekli Sandığı): Kamu görevlileri

Ayrıca askerlik, doğum gibi hizmet borçlanmaları da hizmet dökümünde yer alır ve emeklilik hesaplamalarında dikkate alınır. Özellikle son 2520 gün kuralı önemli bir belirleyicidir: Hangi statüye ait primler son dönemde daha ağırlıktaysa, emeklilik genellikle o statü üzerinden gerçekleşir.

Örnek Hesaplama

Örnek bir senaryoya göre:

Doğum tarihi: 1 Nisan 1979
İşe giriş tarihi: 5 Mayıs 1994

Bu örnekteki kişi, SSK kapsamında toplam 5.675 prim gününü tamamladığında ve son 2.520 günün en az 1.260 günü SSK’dan yatırıldığında, başvuru koşulları sağlandığında EYT kapsamında yaş şartı aranmadan emekli olma hakkı elde edebilir. Her çalışanın durumu doğum ve işe giriş tarihine göre değişeceğinden, kişiye özel hesaplama yapmak gerekir.

Emeklilik Başvurusu Adımları

Emekli olmak üzere başvuranlar için süreç genel hatlarıyla şu şekilde işler:

İşten çıkış bildirimi: İşveren tarafından çıkış kodu “Kod 8 – Emeklilik nedeniyle işten ayrılma” olarak SGK’ya bildirilir.
e-Devlet üzerinden başvuru: “Gelir / Aylık / Ödenek Talep Belgesi” bölümünden yeni talep açılır.
Başvuru ekranı: Emeklilik türü olarak “yaşlılık aylığı” seçilir ve ilgili statü (4A, 4B veya 4C) işaretlenir.
Banka bilgileri: Emekli maaşının yatırılacağı banka ve şube seçilir.
Bilgilerin doğrulanması: Kişisel ve hizmet bilgileri onaylandıktan sonra başvuru tamamlanır ve SGK süreci devralır.

Maaş Zamanlaması: Başvuru Ne Zaman Yapılmalı?

Maaşın hangi tarihte bağlanacağına ilişkin tercihler önemli mali sonuçlar doğurabilir:

Emekli Sandığı (4C) çalışanları için yıl sonu veya yılbaşı arasında maaş açısından belirgin bir fark olmaz.
SSK (4A) ve Bağkur (4B) kapsamındaki çalışanlar için ise 2025 içinde hak kazanıp başvurusunu 2026 yılına erteleyenlerin, maaşlarında yaklaşık yüzde 5 civarında bir kayıp yaşayabileceği hesaplanmaktadır.

Bu sebeple SSK ve Bağkur’luların başvuru tarihlerini dikkatli planlamaları önem taşır.

Tazminatlar ve Diğer Haklar

Emekli olmak üzere işten ayrılan çalışanların hakları şunlardır:

Kıdem tazminatı: Hizmet yılı başına bir brüt maaş üzerinden hesaplanır. 2025 yılı için kıdem tazminatı tavanı 53.919,68 TL olarak belirlenmiştir.
Kullanılmamış yıllık izin ücretleri: İşverenden talep edilebilir.
İhbar tazminatı: Emeklilik nedeniyle işten ayrılmalarda genellikle uygulanmaz.

Emeklilik Sonrası Çalışma Durumu

Emekli olduktan sonra çalışma koşulları statüye göre farklılık gösterir:

Özel sektör: Emekli aylığı kesilmeden çalışmak mümkündür.
Kendi işini kuranlar veya serbest çalışanlar: Emekli aylığına ek olarak maaş kesintisi uygulanmaz; ayrıca ek Bağkur primi ödeme zorunluluğu olmaz.
Kamu kurumlarında yeniden çalışma: Emekli aylığının kesilmesine neden olabilir; kurum kuralları ve mevzuat dikkate alınmalıdır.

Son Uyarı

2025 içinde emeklilik hakkı elde eden ancak başvurusunu 2026’ya erteleyen çalışanların maaşlarında yaklaşık %5’e varan bir azalma olabileceği belirtilmektedir. Bu nedenle her çalışan; prim günleri, statü durumu ve başvuru tarihlerini göz önünde bulundurarak kendi durumuna uygun hesaplama yapmalı ve kararını buna göre vermelidir.