Kuraklık Türkiye’nin Su Rezervlerini Tehdit Ediyor: Barajlar ve Göllerde Kritik Düşüş

Son yıllarda azalan yağışlar ve yükselen sıcaklıklar, ülke genelinde baraj ve göl seviyelerinde ciddi gerilemelere yol açtı. Büyükşehirlerden tarım havzalarına, sulama ve içme suyu kaynakları alarm veren düzeylere indi. Yetkililer ve uzmanlar su tasarrufu çağrısı yaparken, yerel yönetimler de acil önlemler almaya başladı.

Büyükşehirlerin su stokları tehlikede

İstanbul’un ana su kaynaklarında doluluk oranları geçen yıla göre düşüş gösterdi: geçen yılın aynı döneminde ölçülen doluluk oranı yüzde 45,79 iken, bu yıl yaklaşık yüzde 39,98 seviyesine geriledi. Başkentte ise baraj hacimleri belirgin biçimde azaldı; geçen yılın sonbaharındaki yaklaşık 607 milyon metreküplük hacim, bu yıl yaklaşık 291 milyon metreküpe indi ve doluluk oranı yüzde 38’den yaklaşık yüzde 18’e geriledi.

Ege kıyılarında barajlar alarm veriyor

İzmir’de yağış yetersizliği baraj doluluklarını olumsuz etkiledi. Şehir su ihtiyacının büyük bölümünü karşılayan barajlarda ölçülen doluluk oranları aşağıdaki gibi:

Tahtalı Barajı: %5,67
Alaçatı (Kutlu Aktaş): %0,64
Ürkmez Barajı: %6,28
Balçova Barajı: %16,14
Güzelhisar Barajı: %53,2
Gördes Barajı: Bu yıl su kalmadı

Turizm merkezlerinden Bodrum’da da Geyik ve Mumcular barajlarının dolulukları düştü; uzmanlar sonbaharda yağış gelmemesi halinde su sıkıntısının artabileceğini vurguluyor.

Konya Ovası: Tahıl ambarında su krizi

Konya’daki barajlar kritik seviyelere ulaştı. Altınapa Barajı’ndaki su miktarı yaklaşık 3 milyon metreküpe geriledi. Bölgedeki diğer sulama ve içme suyu sağlayan rezervlerde de beklenen hacimler elde edilemedi; tarımsal sulama baskısı ve düşük yağışlar, su kaynaklarının hızla tükenmesine neden oluyor.

Doğal yaşam ve ekosistemler zarar görüyor

Kuruyan göller ve azalan sulak alanlar doğal yaşamı tehdit ediyor. Kuş türleri ile suya bağlı diğer canlıların yaşam alanları daralırken; Akşehir, Çavuşçu ve Meke gibi önemli göllerdeki çekilme ekolojik tahribata işaret ediyor. Bu durum hem biyoçeşitliliği hem de bölgesel tarım ve balıkçılığı olumsuz etkiliyor.

Diğer illerdeki durum

Ülkenin farklı bölgelerinde gözlemlenen kayda değer gelişmeler:

Adana: 7 barajdan 5’inde aktif doluluk oranlarında düşüş görüldü; tarımsal sulama ve içme suyu baskısı artıyor.
Hatay: Antakya, Defne ve Samandağ’a içme suyu sağlayan Karaçay Barajı doluluk oranı yaklaşık %10’a geriledi.
Bolu (Gölköy): İlkbaharda yüzde 100 doluluk gören baraj, sıcak hava ve kullanımlar nedeniyle yaklaşık %25 seviyelerine indi; çekilen sahalarda adacıklar oluştu.
Van: Zernek, Sarımehmet, Koçköprü ve Morgedik baraj göllerinin su seviyelerinde düşüş var; su ürünleri üretiminde risk artıyor.
Sivas: Pusat Özen Barajı’ndaki çekilme nedeniyle baraj altında kalmış eski köy yerleşimi yeniden gün yüzüne çıktı; bölgedeki sulama politikalarında revizyon öneriliyor.
Bursa: Kentin ortalama baraj doluluk oranı büyük düşüşle yaklaşık %9,4’e geriledi; Doğancı ve Nilüfer barajlarında seviyeler kritik.
Trakya (Tekirdağ): Naip Barajı’nda su seviyesi %1’in altına indi; tarımsal göletler ise kurumaya yakın.

Su yönetimi ve alınması gereken önlemler

Uzmanlar kısa ve orta vadede şu adımların önemine dikkat çekiyor:

Hane ve endüstride acil su tasarrufu programları uygulanması, su kullanımının azaltılması.
Açık kanal ve yüzeysel sulama yerine damla ve modern sulama tekniklerinin yaygınlaştırılması.
Yerel yönetimlerin su kaynaklarını izleme, kriz planları oluşturma ve tasarruf tedbirleri uygulamaya koyması.
Kuraklığa dayanıklı tarım politikaları ve ekosistem koruma stratejilerinin hayata geçirilmesi.

Sonuç

İklim değişikliğinin etkileriyle birleşen düşük yağışlar, Türkiye’nin su kaynaklarında ciddi gerilemelere neden oldu. Hem şehirlerin içme suyu güvenliği hem de tarım ve doğal yaşam açısından riskler artıyor. Kısa vadeli tasarruf önlemleri ile uzun vadeli su yönetimi politikalarının eş zamanlı uygulanması, daha geniş çaplı sorunların önüne geçilmesinde belirleyici olacak.