0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bankalardaki Mevduat Büyümesi Gelir Dağılımını Daha da Eşitsiz Hale Getirdi

Bankacılık sistemindeki mevduatlar hızlı büyürken, kazancın büyük kısmı üst gelir grubuna akıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre 2025’in ilk dokuz ayında toplam mevduat %32,2 artarak 23.234.239.000.000 TL seviyesine ulaştı. Ancak bu artıştan en fazla fayda sağlayanlar, yüksek bakiyeli hesap sahipleri oldu.

Mevduatın Büyük Kısmı Az Kişide Toplanıyor

1 milyon TL ve üzeri mevduata sahip yaklaşık 2,5 milyon hesap, toplam mevduatın %80,6’sını elinde bulunduruyor. Bu oranın 2020’de %56,7, 2021’de %63, 2022’de %69,3 olduğu; sonraki yıllarda da hızla yükseldiği görülüyor. 2023 sonunda bu grubun payı %75,5’e, 2024’te ise %77,8’e yükseldi. Yüksek faiz oranları, kur korumalı ürünler ve döviz bazlı yatırımlar bu yoğunlaşmayı artırdı.

En Zengin Dilimin Ağırlığı

Bankacılık sistemindeki yaklaşık 188,8 milyon hesaptan 2,5 milyonu TL, döviz ve kıymetli maden hesaplarında toplam 18,7 trilyon TL tutuyor. Bu dilimdeki hesapların ortalama bakiyesi yaklaştıkça 7,43 milyon TL civarında seyrediyor. Buna karşın 10 bin TL’nin altında bakiye bulunduran 170 milyonu aşkın hesap, toplam mevduatın çok düşük bir kısmını oluşturuyor; bu hesapların toplamı sadece 132,4 milyon TL ve ortalama bakiye yaklaşık 778 TL seviyesinde.

Küçük Tasarruf Sahiplerinin Payı Azalıyor

En düşük bakiye grubunun toplam mevduattan aldığı pay, 2020’de %4,3 iken sonraki yıllarda gerileyerek %0,57 düzeyine kadar indi. Yani sayıca fazla olan küçük tasarruf sahiplerinin birikimi neredeyse ihmal edilebilir hale geldi. 10 bin–50 bin TL aralığındaki hesaplarda ortalama bakiye 24.999 TL, bu grubun toplam mevduattaki payı ise yaklaştığı %1,9 ile sınırlı kalıyor.

Orta Gelirlilerin Payı Daralıyor

Daha geniş alt-orta sınıfı temsil eden 50 bin–250 bin TL aralığındaki yaklaşık 10,2 milyon hesabın toplamı 1,24 trilyon TL civarında ve bu dilimin toplam mevduattaki payı %5 seviyesinde. Bu gruptaki ortalama hesap bakiyesi ise 121.650 TL olarak hesaplanıyor. 250 bin–1 milyon TL aralığındaki 5,1 milyon hesaba ait mevduat toplamı ise 2,7 trilyon TL; bu segmentin ortalama bakiyesi 528.908 TL ve payı %11,6 düzeyinde.

Sonuç

Veriler, bankacılık sistemindeki mevduat artışının genel ekonomi için olumlu bir gösterge olsa da, birikimlerin hızla eşitsiz bir şekilde dağıldığını gösteriyor. Yüksek bakiye sahibi hesapların toplam içindeki ağırlığı arttıkça, dar gelirli ve orta gelirli hane halklarının finansal payı geriliyor.